________________
૨૪
અમારો છેલ્લો ઘા !
રાંચીમાં લાલજી હિરજી રોડમાં આવેલી એક મોટી ઓસરીમાં મુનિશ્રીઓના ઊતરવાની વ્યવસ્થા ગોઠવી હતી.
રાંચીમાં દિગંબર જૈન સમાજ બહોળા પ્રમાણમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે. રાંચીનું દિગંબર જૈન મંદિર આખા છોટા નાગપુરમાં એક દર્શનીય મંદિર છે. રાયબહાદુર હરચંદમલજી સમાજનું નેતૃત્વ સંભાળતા હતા. તેઓ ઘણા બાહોશ હોવાથી અંગ્રેજ સરકારે તેમને બહુ જ નાની ઉંમરમાં રાયબહાદુરની પદવી આપી હતી. આટલી નાની ઉંમરમાં ૨ાયબહાદુરની પદવી લેનાર હરચંદજી જૈન એક આદર્શ વ્યક્તિ હતા. એ જ રીતે રાંચીના દોરંદા વિસ્તારમાં હીરાલાલ મોતીલાલ શ્વેતાંબરમાં અગ્રેસર વ્યક્તિ હતા. રાંચીમાં જૈન શ્વેતાંબરનું એક પણ સ્થાન ન હતું. પૂજ્ય મુનિવરોના સ્વાગતમાં આ બધા ભાઈઓ જોડાયા હતા. જરાપણ ધર્મના ભેદભાવ રાખ્યા વિના શ્રી રાયબહાદુર તથા હીરાલાલજીએ હાર્દિક સ્વાગત કર્યું હતું. રાંચીમાં લગભગ એક મહિનાનો મુકામ હતો. ગુજરાતી પરિવારો સારી સંખ્યામાં હતા અને સંપન્ન હોવાથી સર્વ પ્રકારે અનુકૂળતા હતી.
એ વખતે રાંચીમાં આપણા ચાર દિપ્તા પરિવારો મોટો વ્યવસાય સંભાળી રહ્યા હતા. ભાઈચંદભાઈ પંચમિયા, ધીરજલાલ નાગરદાસ શાહ, અનુપચંદભાઈ ખારા અને ભાઈચંદભાઈ બીડી-પત્તાવાલાના પરિવારો સુખીસંપન્ન અને ગાડી-બંગલાવાળા હતા. વિઠ્ઠલદાસભાઈ પરિવાર ઉપરાંત આખો ગુજરાતી સમાજ સેવારત હતો.
અહીં આવ્યા પછી ખબર પડી કે મિસ્ત્રી તરીકે ઓળખાતા ગૂર્જર
