________________
મુનિવર પધાર્યા ત્યારે મહાકવિ રવીન્દ્રનાથ પરલોકવાસી થઈ ગયા હતા. શ્રીયુત ક્ષિતિજબાબુ શાંતિનિકેતનનું સંચાલન કરતા હતા, તેઓએ જૈનમુનિઓનું સ્વાગત કરી આનંદની અનુભૂતિ વ્યક્ત કરી. આ પહેલાં શાંતિનિકેતનમાં કોઈ જૈન સાધુ આવેલા નહીં. પૂજ્ય તપસ્વીજી મહારાજ, જયંતમુનિજી અને ગિરીશમુનિનું જ પ્રથમ પદાર્પણ થયેલું. તેઓએ રાત્રે કલાપ્રદર્શનના એક વિશેષ કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું અને મુનિવરોને આમંત્રણ આપ્યું. શાંતિનિકેતન એક સાધનાભૂમિ છે જે ભારતીય સંસ્કૃતિને ઉજાગર કરે છે. મહાત્મા ગાંધી તથા ૨વીન્દ્રનાથ ટાગોરનું પ્રથમ મિલન અહીં થયું હતું. તેઓ ગાંધીજી પ્રત્યે તેઓ શ્રદ્ધા ધરાવતા હતા. કહેવાય છે કે ગાંધીજીને સર્વપ્રથમ મહાત્મા સંબોધન રવીન્દ્રનાથ ટાગોરે કર્યું હતું.
સૂંથિયામાં સુધારાવાદી પ્રયોગ :
બે દિવસ શાંતિનિકેતનનો આનંદ લઈ મુનિવરોએ સેંથિયા માટે પ્રયાણ થયું. સેંથિયાનાં ભાઈબહેનો નિરંતર દર્શનાર્થે આવી રહ્યાં હતાં. સેંથિયામાં પગ મૂક્યો ત્યારે લાગ્યું કે આપણે રાજસ્થાન આવી ગયા છીએ. મારવાડી વેશભૂષામાં સજ્જ થયેલા શ્રાવકો સામે આવ્યા હતા.
સેંથિયામાં જૈન મંદિરમાં મુનિવરો ઊતર્યા હતા. આશ્ચર્ય થયું કે સેંથિયામાં એક પણ દેરાવાસી ઘર નથી તો આ મંદિર કોણે બનાવ્યું? આ જૈન મંદિરની પ્રતિષ્ઠા કોણે કરી હશે?
શ્રી જયંતમુનિએ આશ્ચર્યથી પૂછ્યું કે, “અહીં મૂર્તિપૂજક શ્રાવકો તો કોઈ છે નહીં. તો આ મંદિર કોણે બનાવ્યું?"
ભાઈઓએ કહ્યું, “સાહેબ, અહીં સેંથિયામાં ૧૫૦ વરસથી જૈન ભાઈઓ વસી ગયા છે. અમારા બાપદાદાઓએ વિચાર કર્યો કે જૈન સાધુઓ તો અહીં સુધી પધારી શકવાના નથી. કોઈ અવલંબન નહીં હોય તો અમારાં બાળકો જૈન ધર્મને ભૂલી જશે. જૈન સંસ્કૃતિ ટકાવી રાખવા માટે સ્થાનકવાસી અને તેરાપંથી હોવા છતાં તેઓએ આ જૈન મંદિર બનાવ્યું અને એક નવો દાખલો બેસાડ્યો. પૂજા માટે બ્રાહ્મણ પંડિત નિયુક્ત કર્યા. પોતાના ધર્મના પાલનની સાથેસાથે મંદિર-પરંપરા ટકાવી રાખી.”
આ વાત સાંભળીને જયંતમુનિજીએ ઘણી પ્રસન્નતા અનુભવી.
સેંથિયામાં શ્રી જયંતમુનિને બીજી નવાઈ એ લાગતી હતી કે શોભાયાત્રામાં એક પણ મહિલા ન હતી. તેમજ પ્રથમ વ્યાખ્યાન થયું ત્યારે પણ બહેનોની સર્વથા ગેરહાજરી હતી.
મુનિજી ગોચરીએ પધાર્યા ત્યારે બહેનોને પૂછ્યું કે, “કેમ કોઈ પ્રવચનમાં નથી આવતાં?”
બહેનોએ પ્રત્યુત્તર આપ્યો કે, “ગુરુદેવ, એ વાતનું મોટું દુઃખ છે. અહીં સથિયામાં દિવસનાં મારવાડી બહેનો બજારમાં નીકળતા જ નથી. રૂઢિચુસ્ત ઓશવાળ સમાજે તેના ઉપર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. અમો બહુ જ વહેલી સવારે મંદિરમાં દર્શન કરીને આવી જઈએ છીએ. અમને આપના પ્રવચનનો લાભ મળશે નહીં.”
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેક 7 298