Page Text
________________
ઉદ્યોગ સ્થાપી શકાય તે માટે સો માઈલનો વિસ્તાર તેમણે નક્કી કર્યો. અંગ્રેજ નિષ્ણાતોનો સહકાર લઈ લોખંડના કારખાનાનું વિશાળ પ્લાનિંગ કર્યું. આ આખો વિસ્તાર કાલિમાટી તરીકે પ્રસિદ્ધ હતો. તેને જમશેદપુર નામ આપ્યું. તેમણે લોખંડની ખાણો વિકસાવી. ત્યાંથી કાચો માલ જમશેદપુર સુધી લાવવા રેલવે લાઇનની સ્થાપના કરી. આજે આ કારખાના ઉપર પાંચ લાખ માણસો નભે છે. હજારો વ્યાપારીઓની જીવનદોરી આ કારખાના સાથે સંકળાયેલી છે.
મુનિરાજ આટલો મોટો ઉદ્યોગ જોઈને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. કાચા માલથી શરૂ કરી, શુદ્ધ લોખંડ અને પોલાદના ઉત્પાદન સુધીની આખી પ્રક્રિયા ધ્યાનપૂર્વક નિહાળી. જયંતમુનિજી માટે કારખાનાનો અનુભવ એક નવું જ દર્શન હતું. કારખાનાની આખી પ્રક્રિયા ધ્યાનથી જોવાથી મહાવીર સ્વામીએ ફરમાવેલ “પગલાસ્તિકાય” દ્રવ્યો કેવું કેવું રૂપાંતર કરે છે તેનું પ્રત્યક્ષ ઉદાહરણ મળે છે.
આત્માનો વ્યાપાર તો ફક્ત જ્ઞાન છે. બાકીની બધી પ્રક્રિયા પુદ્ગલજન્ય છે. બીજાં દ્રવ્યો નિમિત્ત ભાવે કામ કરે છે. કારખાનામાંથી એક ઊંડો આધ્યાત્મિક સંદેશ પણ મળ્યો. છ દ્રવ્યોના સંયોગથી વિશ્વનું વિશાળ કારખાનું કેવી રીતે ચાલે છે તેનું નાનું ઉદાહરણ આ કારખાનામાં જોવા મળ્યું.
જ્યારે મોટી ભઠ્ઠીમાંથી લોખંડનો લાલ રસ ધોધમાર કરતો બહાર વહે છે ત્યારે એ દૃશ્ય શાસ્ત્રોમાં આપેલ નરકની સ્થિતિના વર્ણનની યાદ અપાવે છે. શાસ્ત્રમાં લોહારસની નદીનું જે વર્ણન કર્યું છે તે લોહારસની નદી અહીં પ્રત્યક્ષ જોઈ શકાય છે. શાસ્ત્રોમાં નરકમાં અતિ વેગથી અગ્નિરસની નદીનું વર્ણન આપેલું છે. ઊકળતા લોઢાને જોઈને મુનિજી સહસા બોલી ઊઠ્યા,
ભીમો અગ્નિરસઃ પ્રવતિ પ્રબલભાવેન, યથા નરકેષ પ્રવહતી તખ્તલોહરસ:” (નરકમાં ઊકળતા લોઢાના પ્રવાહ જેવી ભયંકર અગ્નિરસની ધારાને અહીં તેજ ગતિથી વહેતી જોઈ શકાય છે.)
કારખાનું જોઈને બહાર નીકળ્યા પછી ભાઈઓએ શ્રી જયંતમુનિજીને પૂછ્યું, “આપે કારખાનામાં શું જોયું? કેવી વ્યવસ્થા છે?”
જયંતમુનિજીએ તરત જ ઉત્તર આપ્યો, “આ કારખાનામાં ત્રણ વસ્તુ મુખ્યપણે જોવા મળી – ટ્રેઇન, ક્રેઇન અને બ્રેઇન.”
ખરેખર, અત્યંત વજનદાર, લોઢાના ગરમ ગરમ જાજ્વલ્યમાન પિંડો ઉપાડી, એક સ્થળેથી બીજે સ્થળે ફેરવવાનું કામ ક્રેઇન કરે છે તે અદભુત છે. કેઇનમાં બેઠેલો માણસ વિશ્વનિયતાની જેમ કેટલો મોટો બોજો એક પલકમાં આમથી તેમ ફેરવે છે. એ જ રીતે આખા કારખાનામાં
સાંપ્રદાયિક એકતાનો પ્રસન્ન અનુભવ 243
| SR No. | 023252 |
| Book Title | Sadhutanu Shikhar Ane Manavtani Mahek |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harshad Doshi |
| Publisher | Jain Academy |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |