________________
સમેતશિખરના પ્રાંગણમાં
મુનિ મહારાજ ગિરિડિહનો મુખ્ય રસ્તો છોડી ઈસરી મોડ ઉપર આવ્યા અને સમેતશિખર માટે આગળ વિહાર કર્યો. સામે વિરાટ પાર્શ્વનાથની પહાડી (પર્વત)નાં દર્શન થાય છે. પાંચ હજાર ફૂટ ઊંચી શિખરજીની પારસનાથ ટૂંક જાણે આકાશમાં કોઈ મંદિર બાંધ્યું હોય તેવો પ્રભાવ વિસ્તાર છે. એ જોતાં જ મનોમન મસ્તક નમી પડે છે.
ધન્ય છે એ ભક્તજનોને, જેઓએ આટલી ઊંચાઈ ઉપર આવાં સુંદર મંદિર બાંધીને અદ્ભુત ધર્મશ્રદ્ધા પ્રગટ કરી છે. તેઓ સમાજસેવાનું અને પ્રભુભક્તિનું ઉત્તમ ઉદાહરણ આપી ગયા છે. સાચું પુણ્ય કર્મ કરી જીવનને ધન્ય કરી ગયા છે. સમેતશિખરના પ્રાંગણમાં પ્રવેશ કરતાં મન હળવું ફૂલ થઈ ગયું. પૂજ્ય તપસ્વીજી મહારાજનાં નયન અશ્રુભીના થયાં. તેઓએ સાંસારિક અવસ્થામાં વર્ષો પૂર્વે સમ્મતશિખરની યાત્રા કરી હતી અને અહીંથી તેમને વિરક્તિનો બોધ મળ્યો હતો. ફરીથી આ પૂણ્યભૂમિમાં પગલું મૂકતાં તેમનું હૃદય આનંદવિભોર બની ગયું હતું. જ્યારે જયંતમુનિજી માટે આ પ્રસંગ પ્રથમ હતો. હજારો લોકોના મુખેથી પારસનાથની પવિત્ર ગાથાઓનું વારંવાર વર્ણન સાંભળ્યું હતું, તેનો આજે સાક્ષાત્કાર થઈ રહ્યો હતો. પારસનાથ પર્વતના ઉપાંત્યમાં પગ મૂકતા દેવાધિદેવ વીસ તીર્થકરોનો ઇતિહાસ ઊભો થવા લાગે છે.
શ્રી જયંતમુનિજીએ બાલ્યાવસ્થામાં કલિકાલસર્વજ્ઞ હેમચંદ્રાચાર્યે રચેલા ‘ત્રિષષ્ઠિશલાકા પુરુષચરિત્ર'ના દશે ભાગનું વાંચન કર્યું હતું. એમાં અનેક વખત સમેતશિખરનો નામોલ્લેખ હોવાથી એમના મનમાં એના દર્શનનું કુતૂહલ હતું. વરસો પછી આજે એ જિજ્ઞાસાની તૃપ્તિ થતાં, પ્રત્યક્ષ દર્શન કરવાનો અવસર આવ્યો હતો. એક અદ્ભુત ધન્ય ઘડી આવી હતી. શ્વેતાંબર કોઠીમાં મુનિરાજ સ્થિર થયા. ત્યાંના મેનેજરો, કર્મચારીઓ તથા કોઠીના પ્રબંધકો સૌ હાજર હતા. સર્વમાં ભક્તિની ઉત્તમ ભાવના પ્રગટ થતી હતી. અહીં સઘળી સગવડતાઓ ઉપલબ્ધ હતી અને મુનિઓને અનુકૂળ સ્થાન હોવાથી મન વિશ્રામ પામ્યું હતું. રાજગિરિની જેમ અહીં પણ સમસ્ત પૂર્વભારતનાં શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ ઊભરાવા લાગ્યાં. ત્રણ દિવસની સ્થિરતા હતી. સૌએ પ્રવચનનો લાભ ઉઠાવ્યો. શ્રી જયંતમુનિજીએ વિભિન્ન સંપ્રદાયોની કોઠીઓમાં પદાર્પણ કરી ઐક્ય ભાવનાનું પોષણ થાય તેવો પ્રયાસ કર્યો. દુ:ખની વાત એ હતી કે સમેતશિખર માટે વર્ષોથી દિગંબર-શ્વેતાંબર વચ્ચે ઉગ્ર વિવાદ ચાલે છે. આખો પહાડ શ્વેતાંબરની માલિકીનો છે. એકસો વર્ષ જૂનો વિવાદ:
અંગ્રેજોએ કોર્ટમાં ફેંસલો કરી શ્વેતાંબરોને સમગ્ર પહાડની માલિકી સુપ્રત કરી, રજિસ્ટ્રેશન કરી આપ્યું હતું. દિગંબરોને ફક્ત યાત્રા અને પૂજાપાઠ કરવાનો વિધિવત હક્ક આપ્યો હતો. પરંતુ આટલા હક્કથી દિગંબર સમાજને સંતોષ ન થયો. પહાડનો સંપૂર્ણ હક્ક મેળવવા તેમણે ૨. રસ્તાના નાકાને પૂર્વ ભારતમાં મોડ કહે છે.
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 204