Page Text
________________
ભગવાન મહાવીરે નાલંદામાં ચોમાસાં કર્યાં હતાં તેવી શાસ્ત્ર શાખ પૂરે છે. તે સમયે નાલંદા રાજગૃહી નગરીનું એક મોટું ઉપનગર હતું.
શ્રી જયંતમુનિજીને આ ઐતિહાસિક સ્થાનનું નિરીક્ષણ કરવાનો ઉત્સાહ હતો. તેમણે ફરી ફરીને નાલંદા જોયું. જુદા જુદા રાજાઓએ જુદા જુદા સમયે જીર્ણોદ્ધારનું કામ કર્યું છે. નાલંદામાં જે ખોદકામ થયું છે તેમાં જુદા જુદા કાળના અવશેષો મળે છે અને દટાયેલી વસ્તુ ઉપર પુન: નિર્માણ કર્યું છે તે સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે. અત્યારે ભારત સરકારે ત્યાં મોટું મ્યુઝિયમ સ્થાપ્યું છે.
પૂ. તપસ્વી મહારાજે નાલંદા વિશે વિસ્તારથી ઉલ્લેખ કર્યો છે અને ‘દટન સો પટન, પટન સો દટન'નું વર્ણન કરી નાલંદાનાં ઉત્થાન અને પતનની વાત કરી છે. એક દિવસ નાલંદામાં પસાર કર્યો. સાથે સાથે કુંડલપુરનું પણ નિરીક્ષણ કર્યું. ત્યાં શ્વેતાંબર અને દિગંબરનાં મંદિરો અને ધર્મશાળા છે. નાલંદાનો જૈન ઇતિહાસ વિસ્તૃત થઈ ગયો છે અને ફક્ત બૌદ્ધના ઐતિહાસિક સ્થાન રૂપે વર્તમાન વિદ્વાનો એનું વર્ણન કરે છે. જૈન સાહિત્યને ઉજાગર કરી નાલંદાનો ઇતિહાસ પ્રગટ કરવાની જરૂરત છે.
ભગવાન મહાવીરની કર્મભૂમિ :
કુંડલપુરથી વિહાર કરી સીધા રાજગૃહી જવાનું હતું. જે નગરીમાં ભગવાન મહાવીરે ૧૪ ચાતુર્માસ કર્યાં હતાં તે પવિત્ર પાવન નગરી રાજગૃહીમાં ઈ. સ. ૧૯૫૧ની બારમી ડિસેમ્બરે પ્રવેશ થયો. રાજગૃહીના પ્રવેશને આજ પંચાવન વર્ષ પૂરાં થયાં છે. રાજગૃહીના પ્રવેશ સમયે ભાઈઓ અને બહેનોમાં જે ઉત્સાહ હતો અને જે ધામધૂમથી મુનિશ્રીએ પ્રવેશ કર્યો તે દશ્ય આજે પણ તેમની નજરે તાજું છે. કુંડલપુર પહોંચ્યા પછી વારાણસી, કાનપુર, કલકત્તા, જમશેદપુર, ઝરિયા, બરાકર અને પટનાનાં સેંકડો ભાઈઓ અને બહેનો પહોંચી ગયાં હતાં. આગળથી જ શ્વેતાંબર કોઠીમાં ચારસો-પાંચસો ભાઈ-બહેનો આવી ગયાં હતાં. શ્વેતાંબર કોઠીના મૅનેજ૨ શ્રી કનૈયાલાલજીનો ઉત્સાહ અપાર હતો. સંપ્રદાયના કોઈ પણ ભેદભાવ વિના બધા યાત્રાળુઓની તેઓ હંમેશાં એકધારી સેવા કરતા હતા. આજે ખાસ વિશેષ વ્યવસ્થા કરી તેઓ સેવાનો લાભ લઈ રહ્યા હતા.
અત્યારે રાજગૃહી ઘણું વિસ્તાર પામ્યું છે. પચાસ વર્ષ પૂર્વે તે ઘણું નાનું હતું. પૂજ્ય તપસ્વી મહારાજનાં પગલાં થયાં પછી રાજગૃહીની ઘણી ઉન્નતિ થઈ છે તેમ કહી શકાય. રાજગૃહીની નાનકડી, સાંકડી ગલીઓમાંથી પાર થતાં મનમાં થતું હતું કે આ એ જ ભૂમિ છે, જ્યાં એ સમયની નવતેરી નગરીનાં વિશાળ ભવનો ઊભાં હતાં, હજારો તપસ્વી જૈન શ્રમણો અને અન્ય ધર્મના સાધુ-સંન્યાસી વિચરણ કરતા હતા અને ધર્મોપદેશ આપતા હતા. રાજગૃહીમાં પ્રવેશતાં જ તેનો ભવ્ય ઇતિહાસ મુનિશ્રીની આંખ સામે જીવંત બની ગયો હતો અને રોમરોમમાં આનંદ વ્યાપ્ત સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક D 188
| SR No. | 023252 |
| Book Title | Sadhutanu Shikhar Ane Manavtani Mahek |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harshad Doshi |
| Publisher | Jain Academy |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |