________________
ઐતિહાસિક પટના :
આરાથી પુલ પાર કરીને મુનિશ્રીઓ દાનાપુર આવ્યા. દાનાપુરમાં પટનાનાં ભાઈ-બહેનો ઉપસ્થિત હતાં. ત્યંબકભાઈ સર્વ મહેમાનોનું હાર્દિક સ્વાગત કરતા હતા. ઓતમચંદભાઈ પંચમિયા તથા તેમનો પરિવાર વિહારમાં સાથે ચાલતો હતો. એમની ગાડી પણ સાથે હતી. તે આગળ જઈ બધો પ્રબંધ કરતા અને યોગ્ય સ્થાન શોધી લેતા. તેમની સેવા મુનિવૃંદને સાતા ઉપજાવતી હતી.
મુનિશ્રીએ ૧૯૫૧ની બીજી ડિસેમ્બરના દિવસે પટનામાં ધામધૂમથી પ્રવેશ કર્યો. પટના મોટું શહેર હોવાથી ત્યાં ત્રણ વિહાર થયા. મુનિશ્રી પ્રથમ મીઠાપુર વિસ્તારમાં પધાર્યા, ત્યાર પછી બાંકીપુર, પટના શહેર અને ફતેપુરમાં વિહાર કરીને પધાર્યા હતા. પટના શહેરમાં વિશેષ રોકાણ થયું અને ૧૯૫૧ની સાતમી ડિસેમ્બરે પટનાથી આગળ વિહારયાત્રા આરંભાઈ. | મુનિશ્રીએ મીઠાપુરમાં શાંતિભાઈ કોઠારીને ત્યાં થોડો સમય સ્થિરતા કરી. કોઠારી પરિવાર દેરાવાસી હોવા છતાં એમની ભક્તિમાં અંશ માત્ર પણ ભેદભાવ ન હતો. તેમની ભક્તિ સવાઈ હતી. એ સમયે પટનામાં શ્રીયુત જેઠાલાલભાઈ અનોપચંદભાઈ શેઠ, કાંતિભાઈ અજમેરા, ફૂલચંદભાઈ કામદાર, નગીનભાઈ અજમેરા તથા હરિભાઈ વગેરે અગ્રેસર શ્રાવકો સમાજનું નેતૃત્વ સંભાળતા હતા. પ્રથમ વાર જ જૈન મુનિઓ પધારતા હોવાથી જુદા જુદા સંપ્રદાયના શ્રાવકોને સંગઠિત થવાનો આ સુવર્ણ અવસર મળ્યો હતો. સ્થાનકવાસી જૈન સંઘ ઉદયમાન થયો. શાંતિભાઈ કોઠારી તેમાં પૂરેપૂરા જોડાયા હતા અને પટના સ્થાનકવાસી જૈન સંઘની સ્થાપના થઈ અને ઉપાશ્રય બાંધવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો.
પટના શહેરમાં ગુરુદ્વારાની પાછળની ગલીમાં આવેલા જૈન મંદિરની શેરીમાં દેરાવાસી ઓસવાળનો વસવાટ હતો. એમના મંદિરની પણ અનુપમ શોભા છે. પૂજ્ય મુનિવરો મંદિરની નજીકમાં આવેલી ધર્મશાળામાં ઊતર્યા હતા. ત્યાં પ્રતિદિન જયંતમુનિનાં પ્રવચન થતાં હતાં.
પટનામાં વારાણસી, જમશેદપુર, ઝરિયા અને કલકત્તાના અગ્રણી શ્રાવકો દર્શન કરવા આવ્યા હતા. શેઠ શ્રી નરભેરામભાઈ કાનાણીએ સંઘમાં સ્વામીવાત્સલ્ય ભોજન કરાવ્યું. સંકાની પ્રબળતાઃ
પટનાના શ્રી નાનજીભાઈ અજમેરા અંતિમ શ્વાસ લઈ રહ્યા હતા. પક્ષાઘાત (લકવા) હોવાથી તેઓ સર્વથા અપંગ હતા. પરંતુ તેમની તીવ્ર ઇચ્છા હતી કે ગુરુદેવનાં દર્શન કરીને પરલોક પ્રયાણ કરવું. જુઓ તો ખરા ! આટલા દૂર આવેલા બિહાર પ્રદેશમાં આપણા સંતોની ઉપસ્થિતિની કલ્પના પણ ન થઈ શકે, ત્યાં આ પુણ્યશાળી આત્માએ આવો કઠિન સંકલ્પ કર્યો અને પૂજ્ય તપસ્વી મહારાજનાં દર્શન થતાં તે પૂર્ણ થયો. ખરેખર, તેમને માટે એક અપૂર્વ ઘડી આવી ગઈ.
પૂર્વભારતનો ઐતિહાસિક વિહાર 1 181