Page Text
________________
હતા. મહિનાના ૪૦૦ રૂપિયા લઈ તેમણે ભણાવવાની હા પાડી. ૧૯૪૯ની સાલમાં મહિનાના ૪૦૦ રૂપિયા ઘણી જ મોટી રકમ ગણાતી હતી. તેઓ બી. બી. હાટિયા સ્થાનકમાં આવવા લાગ્યા. રામચંદ્રજી જૈન મુનિઓના ત્યાગ-વૈરાગ્યથી ઘણા જ પ્રભાવિત થયા. મુનિજીની બુદ્ધિ વિચક્ષણ હતી, તેથી તેમને ભણાવવામાં ખૂબ રસ પડ્યો. પંડિતજીએ છેવટ સુધી અભ્યાસ કરાવવાનો ચાલુ રાખ્યો.
હવે વેદાંતના અભ્યાસની વ્યવસ્થા કરવી રહી.
સર્વ પ્રથમ મોહનભાઈએ સામવેદ વિદ્યાલયમાં તપાસ કરાવી. આ ગંગાજીના કિનારે સુશોભિત વિદ્યાલય હતું. ત્યાં હરેરામ શાસ્ત્રીજી વેદાંત, વ્યાકરણ અને ન્યાયદર્શનના પ્રખર પંડિત હતા. પરંતુ તે જૈન સાધુને ભણાવવામાં પાપ માનતા હતા. અર્થાત્ બ્રાહ્મણ સિવાય બીજા કોઈને ન ભણાવાય તેવી માન્યતા ધરાવતા હતા. જયંતમુનિજીએ પોતાની દઢતા અને આત્મવિશ્વાસથી આ વિકટ પ્રશ્નનું કેવી રીતે નિરાકરણ કર્યું તે જાણવું રસપ્રદ અને પ્રેરણાદાયી રહેશે.
હરેરામ શાસ્ત્રી વેદાંતના ઊંડા અભ્યાસી હતા એટલે તેમની પાસે ભણવું જરૂરી હતું. તે પોતાના ઘેર પાઠશાળા ચલાવતા હતા. તેમાં ૨૦ થી ૨૫ બ્રાહ્મણ છાત્રો ભણવા આવતા હતા. શાસ્ત્રીજીની જૈન સાધુ પ્રત્યે વિપરીત માન્યતા હોવા છતાં જયંતમુનિજી એક દિવસ તેમની પાઠશાળામાં ચાલ્યા ગયા.
શાસ્ત્રીજીની પત્નીએ આદર કર્યો. પરંતુ શાસ્ત્રીજી એ તરફ ધ્યાન ન આપતાં પોતાના વિદ્યાર્થીઓને ભણાવતા જ રહ્યા. તેઓ માનતા હતા કે જૈન મુનિના “દર્શનેનનરકાપાતો ભવેત, કથમ વિદ્યાભાસો સાત્ ?” જૈન મુનિનાં દર્શન કરવાથી નકપાત થાય. જૈન મુનિનું મુખ જોવાથી જો દુર્ગતિ થાય, તો તેમને ભણાવાય કેવી રીતે ?
જયંતમુનિજી તેમની માન્યતાનો જરાપણ વિચાર કર્યા વગર પાઠશાળામાં સ્વયં બેસી ગયા. તેઓ જે ભણાવે તેની નોંધ કરવા લાગ્યા. બ્રાહ્મણ વિદ્યાર્થીઓ તો ખાલી પેટભરા હતા. તેમને ભણવા સાથે લેવાદેવા ન હતી. પંડિતજી પ્રશ્ન પૂછે તેનો કોઈ સરખી રીતે ઉત્તર ન આપી શકે. બે-ત્રણ દિવસ થયા પછી મુનિજીએ સચોટ ઉત્તર આપવાનું શરૂ કર્યું. પંડિતજી ખુશ થઈ જતા. પરંતુ સામું જોઈ ન શકતા. પંડિતજી માત્ર એટલું જ બોલે, સુઝુક્તમ્ ! સુઝુક્તમ્ !! (બહુ સારો જવાબ આપ્યો.)
એક વખત તેમને બહુ જ અનુકૂળ જવાબ મળતાં ખુશ થઈ હસી પડ્યા અને સામે જોયું.
તરત જ મુનિએ કહ્યું, ‘ન પશ્યતામુ, ન પશ્યતામ્, અત્ર ભવતઃ દુર્ગતિયાત્' અર્થાત્ “ન જુઓ ! ન જુઓ ! તમારી દુર્ગતિ થઈ જશે !” પંડિતજી આ પ્રતિભાવને જીરવી ન શક્યા. હવે એને જોયા વગર છૂટકો ન હતો. અવસર
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 1 152
| SR No. | 023252 |
| Book Title | Sadhutanu Shikhar Ane Manavtani Mahek |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harshad Doshi |
| Publisher | Jain Academy |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |