________________
તેમનું સ્વાગત કરતા. તેમનો રુઆબ, પ્રતિભા અને વહેવારચાતુર્ય ઉચ્ચ કોટિનાં હોવાથી તેમણે સૌનાં દિલ જીતી લીધાં હતાં.
કાનપુરના બે માસ બહુ જ આનંદપૂર્વક ક્યાં વહી ગયા તેની ખબર ન પડી. બનારસથી પંડિત કૃષ્ણાનંદ ઝા ભણાવવા માટે આવી ગયા હતા. તેમણે શ્રી જયંતમુનિજીને પંચ અધ્યાયી નામના ન્યાયદર્શનના પ્રથમ ગ્રંથનો અભ્યાસ શરૂ કરાવ્યો. ઝાઝી સૂક્ષ્મ બુદ્ધિવાળા, સારા એવા વિદ્વાન હોવાથી અભ્યાસમાં સંતોષ થતો હતો. ન્યાયદર્શનના અભ્યાસનો પ્રથમ પાયો કાનપુરમાં કૃષ્ણાનંદજી ઝા દ્વારા નાખવામાં આવ્યો. ચમત્કારિક ગુપ્તદાન :
પૂ. તપસ્વી માણેકચંદ્રજી મહારાજની પુણ્ય તિથિ નજીક આવી રહી હતી. તિથિ ઊજવવામાં બે-ચાર હજારનો ખર્ચ હતો. મુનિશ્રી વિમાસણમાં હતા. મુનિશ્રી હજુ શ્રાવકોથી અપરિચિત હોવાથી તેમને ખર્ચ કરવાનું કહેવાય નહિ. પરંતુ અહીં ઉલ્લેખ કરતાં આનંદ થાય છે કે એક ધર્મપ્રિય જૈન ભાઈ ખીંટી પર એક થેલી ટાંગી ગયા અને શ્રી પ્રેમચંદભાઈને કહી ગયા કે આ રકમ પૂ.મુનિરાજો જ્યાં કહે ત્યાં વાપરી નાખશો. આટલું કહી તે ભાઈ ગાયબ થઈ ગયા.
પ્રેમચંદભાઈ તરત જ ધર્મશાળા પર આવ્યા. અને ખીંટી પર ટાંગેલો થેલો હાથ કર્યો. જ્યારે થેલો ખોલ્યો ત્યારે તેમાં સાડાચાર હજાર રૂપિયા હતા. આજથી પચાસ વર્ષ પહેલાં આ રકમ ઘણી મોટી ગણાતી હતી.
પ્રેમચંદભાઈ તાબડતોબ પૂજ્ય તપસ્વી મહારાજ પાસે આવીને બોલ્યા, “સાહેબ, આ રકમ શેમાં વાપરવાની છે? એક ભાઈ મને આવીને કહી ગયા કે અહીં થેલીમાં રકમ છે. એટલે હું તુરત જ લઈને આવી ગયો. પણ પેલા ભાઈ કોણ હતા તે હું ઓળખી નથી શક્યો.”
પૂ. તપસ્વી મહારાજને અતિ આશ્ચર્ય થયું ! મનની ભાવના કોઈ દિવ્યશક્તિથી કેમ જાણે પરિપૂર્ણ થઈ ગઈ હોય તેમ ચમત્કાર થઈ ગયો. હજુ સુધી તે ભાઈનું નામ પ્રગટ થઈ શક્યું નથી.
કાનપુરના બે શ્રાવકો લાલા ફૂલચંદજી તથા કિશનલાલજી મુનિજીને સૌપ્રથમ ભોગાવા પાસે રસ્તામાં મળ્યા હતા. તેમણે ભાવભર્યા દર્શન કર્યા અને કાનપુર પધારવાની વિનંતી કરી. તે લાલા ફૂલચંદજીનો અહીં ટૂંકો પરિચય આપવો અસ્થાને નહિ ગણાય.
લાલા ફૂલચંદ એક સમયે કાનપુરના મુખ્ય નાગરિક તરીકે પ્રખ્યાત હતા. તેમના પૂર્વજોમાં લક્ષ્મણદાસજી મહાન ધનાઢચ વ્યક્તિ હતા. લાલા ફૂલચંદને કરોડોની એસ્ટેટ વારસામાં મળી હતી. પોતે પણ શાહ સોદાગર હોવાથી સારી કમાણી કરી રહ્યા હતા. તેઓ સમાજમાં આદર્શ અને સન્માન્ય વ્યક્તિરૂપે વૈભવશાળી જીવન વ્યતીત કરતા હતા. તેમની કેટલીક ખાસિયત પણ
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 126