________________
સંતોએ લોહામંડી ઉપાશ્રય તરફ વિહાર શરૂ કર્યો. તેમણે આગ્રા શહેર જેવું મોટું શહેર ક્યારે પણ જોયું ન હતું. કાઠિયાવાડમાં આવડાં મોટાં નગર ન હતાં. રસ્તામાં ફક્ત નડિયાદ, રતલામ, ઉજ્જૈન ઇત્યાદિ શહેરો આવેલાં. પરંતુ તે બધાં શહેરો આગ્રાના ખોળામાં બાળક જેવાં હતાં.
આટલી લાંબી ગલીઓ અને મોટી બજારો, માણસોની ભરમાર ભીડ, વેપારની હેરાફેરી અને મોટા ધોરી માર્ગે આગ્રાથી પસાર થતાં હતાં. આ બધાં કારણોથી આગ્રા વિરાટ લાગતું હતું. મોગલોના સમયથી આગ્રા ઘણું જ મહત્ત્વપૂર્ણ હતું. દિલ્હીના બાદશાહો વધારે સમય આગ્રામાં રહેવાનું પસંદ કરતા. થોડે દૂર યમુના નદી વહેતી હતી, જે આગ્રાની શોભાને વધારી રહી હતી. મુસલમાનોની વસ્તી બહોળા પ્રમાણમાં હોવાથી હિંદુ-મુસલમાનોની ટક્કર પણ બરાબર ચાલુ રહેતી હતી. આગ્રા એટલે આગ્રા. આગ્રાની ઘણી વિશેષતાઓ હતી. ગોચરીનું આશ્ચર્ય :
લોહામંડી જૈન ભવનમાં પ્રવેશ કર્યો ત્યારે સવારના નવ વાગ્યા હતા. શ્રાવકોએ માંગલિક સાંભળ્યું અને તુરત પ્રાર્થના કરી : “અન્નદાતા, ગોચરીએ પધારો.” આગ્રા તરફ મુનિરાજોને અન્નદાતા કહેવાનો રિવાજ છે.
મુનિજીને આશ્ચર્ય થયું : “અત્યારમાં ગોચરી?”
જવાબ મળ્યો, “હા અન્નદાતા! અહીં દસ વાગે તો બધા ચોકા ઊઠી જશે. અહીં સાડા નવ વાગે તો બધા જમવા બેસી જ જાય.”
જયંતમુનિજીએ પાત્રા લીધા. આગ્રામાં ગોચરીએ જવાનો આ પ્રથમ પ્રસંગ હતો. અહીંની ભાવભક્તિ જોઈ ખુશી ઊપજતી હતી. આપણે ત્યાં ગુજરાતમાં સંતો બટેટા કે બીજું કંદમૂળ વહોરતા નથી. જ્યારે આ બાજુ તમામ સંતો ગોચરીમાં બટેટા લે છે. અહીં ભાત-દાળ ખાવાનો બહુ ઓછો રિવાજ છે. પરોઠા, શાકભાજી, દૂધ, દહીં, મિષ્ટાન્ન, નમકીન, ફળ-ફળાદિ વગેરે પ્રકારનો આહાર મુખ્યત્વે ગોચરીમાં ઉપલબ્ધ થતો હતો. વ્યાખ્યાન જેવું પૂરું થાય કે તરત જ પાત્રા લઈ ગોચરી માટે નીકળી જવાનું. પૂજ્ય ગુરુદેવની આજ્ઞા હતી કે જેવો લોકવ્યવહાર હોય તે પ્રમાણે વર્તવું.
સાડા સાતથી નવ પ્રવચન થતું. જયંતમુનિજી હિંદીમાં પ્રવચન આપતા. રાજકોટ ગુરુકુલમાં બધો અભ્યાસ હિંદીમાં કરેલો હોવાથી હિંદીનો મહાવરો સારો હતો. સૌ આનંદથી શ્રવણ કરતા અને ખુશ થતા. જયંતમુનિજીના હિંદીના વધારે અભ્યાસ માટે કમલેશજીને નિયુક્ત કર્યા હતા. તેમણે હિંદીમાં સારો એવો સુધારો કરાવ્યો.
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 114