________________
अभिनेययोग्य दृश्यं, नाट्याद्यभिनीयमानं नायकादिचरितं दृश्यमुच्यते ।
यथा मुखादी पद्यादेरारोपो रूपकं मतम्, तथैव नायकारोपो नटे रूपकमुच्यते । यथा मन्दारमन्दे भङ्गयन्तरेण प्रतिपादितम्
उत्पादयन् सहृदये रसज्ञानं निरन्तरम्, अनुकर्त्ता स्थितो योऽर्थः अभिनयः सोभिधीयते ।
नाट्यशास्त्रेऽपि भरतस्य मतम् - विभावयति यस्माच्च नानार्थान् हि प्रयोगतः शाखाङ्गोपाङ्ग - संयुक्तः तस्माद् अभिनयः स्मृतः ।
नाट्यशास्त्रे तु
"विविधस्याङ्गिको ज्ञेयः, शरीरो मुखजस्तथा । तथा चेष्टा कृतश्वव शाखाङ्गोपाङ्गसंयुतः ॥
इत्यनेनाङ्गिकाभिनयस्य वैविध्यमुदीरितम् ।
" देहिको वाचिकचंव, भूषकः सात्त्विकस्तथा । तुर्याभिनयविधा ज्ञेया, भवेन्नाटक - रूपके ॥
अस्य रूपकस्य दशभेदाः नाट्यशास्त्रेषु दर्शिता एव ।
तद्यथा
सोहित्यरत्नमञ्जूषा - २०८
