________________
(
૬ )
સુભાષિત-પદ્ય-રત્નાકર
આચરણવાળી, પતિવ્રતા અને પદ્માક્ષી-કમળ જેવાં નેત્રવાળી: આ પાંચ પકારવડે સ્ત્રી પૃથ્વી પર ગૌરવપણું પામે છે. ૩. कार्येषु मन्त्री करणेषु दासी,
भोज्येषु माता शयनेषु रम्भा । धर्मानुकूला क्षमया धरित्री, ___ भार्या च पाड्गुण्यवतीह दुर्लभा ॥ ४ ॥
મેટા કામકાજમાં મંત્રી જેવી, કામકાજ કરવામાં દાસી જેવી, ભજન કરાવવામાં માતા જેવી, શયનને વિષે રંભા અસરા જેવી, ધર્મકાર્યમાં અનુકૂળતા વાળી અને ક્ષમાને વિષે પૃથ્વી જેવી આ છ ગુણવાળી ભાર્યા પ્રાપ્ત થવી દુર્લભ છે. ૪.
अनुकूलां विमलाङ्गी कुलजां कुशलां सुशीलसम्पन्नाम् । पञ्चलकारां भायों, पुरुषः पुण्योदयाल्लभते ॥ ५ ॥
અનુકૂળ આચરણ કરનારી, નિર્મળ અંગવાળી, ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલી, કુશળતાવાળી અને ઉત્તમ શીલવાળીઃ આવા પાંચ લોકારવાળી ભાર્યાને પુણ્યના ઉદયથી જ પુરુષ પામે છે. ૫. પત્ની-ધર્મ –
अभ्युत्थानमुपागते गृहपतौ तद्भापणे नम्रता,
तत्पादार्पितदृष्टिरासनविधौ तस्योपचर्या स्वयम् । भुक्ते भर्तरि भोजनं प्रकुरुते सुप्ते शयीत प्रिया, प्राज्ञः पुत्रि! निवेदिताः कुलवधृसिद्धान्तधर्मा अमी॥६॥
ધર્મewzમ, g૦ ૭૬, ૦ ૦૦. (ઇ. સ.)
