Sutrarth Muktavali Part 02

SR No.: 023130
Original Sutra Author: N/A
Author: Vijaylabdhisuri, Vikramsenvijay Gani
Publisher: Labdhibhuvan Jain Sahitya Sadan
Publication Year: 2016
Total Pages: 586
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 210

२०४
अथ स्थानमुक्तासरिका यस्मिन् वा काले पौरुष्यादिके संसारो व्याख्यायते स कालोऽपि संसार उच्यते अभेदात् । संसारशब्दाभिज्ञस्तत्रोपयुक्तो जीवपुद्गलयोर्वा संसरणमात्रमुपसर्जनीकृतसम्बन्धिद्रव्यं भावानां वौदयिकादीनां वर्णादीनां वा संसरणपरिणामो भावसंसारः । अयञ्च द्रव्यादिसंसारोऽनेकनयैर्दृष्टिवादे विचार्यत इति दृष्टिवादचतुःस्थानमाह परिकर्मेति, दृष्टयो दर्शनानि नया उद्यन्तेऽभिधीयन्तेऽवतरन्ति यस्मिन्नसौ दृष्टिवादो द्वादशमङ्गम्, तत्र सूत्रादिग्रहणयोग्यतासम्पादनसमर्थं परिकर्म, तच्च सिद्धसेनिकादि, सूत्राणि ऋजुसूत्रादीनि द्वाविंशतिर्भवन्ति, इह सर्वद्रव्यपर्यायनयाद्यर्थसूचनात्सूत्राणि । समस्तश्रुतात् पूर्वं करणात् पूर्वाणि, तानि चोत्पादमग्रायणीयं वीर्यमस्तिनास्तिप्रवादं ज्ञानप्रवादं सत्यप्रवादमात्मप्रवादं कर्मप्रवादं पूर्वं प्रत्याख्यानं विद्यानुवादमवन्ध्यं प्राणायुःक्रियाविशालं पूर्वं बिन्दुसारश्चेति चतुर्दश, तेषु प्रविष्टं श्रुतं पूर्वगतं पूर्वाण्येव, योजनं योगः, अनुरूपोऽनुकूलो वा सूत्रस्य निजाभिधेयेन योग इत्यनुयोगः, स चैकस्तीर्थकराणां प्रथमसम्यक्त्वावाप्तिपूर्वभवादिगोचरो यः स मूलप्रथमानुयोगोऽभिधीयते । यस्तु कुलकरादिवक्तव्यतागोचरः स गण्डिकानुयोग इति ॥९७।।
સંસારની અપેક્ષાએ ચાર સ્થાન કહે છે. द्रव्य-क्षेत्र-5tण-भाव३५ या२ ५।२नो संसार . दृष्टिवाना या विमा छ. (१) ५२ (२) सूत्र (3) पूर्वत (४) अनुयोग... संसार = मही-त परिश्रम ४२ ते संसार...
(१) द्रव्य संसार :- 'संसार' २०६ना मने एन२ ५९। वर्तमानमा 'संसार' शमा જેનો ઉપયોગ નથી તે દ્રવ્ય સંસાર... અથવા જીવ અને પુદ્ગલ લક્ષણ દ્રવ્યોનું યથાયોગ્ય ભ્રમણ ते द्रव्यसंसार...
(૨) ક્ષેત્ર સંસાર :- જીવ અને પુદ્ગલોનું ચૌદ રાજલોકરૂપ ક્ષેત્રમાં જે પરિભ્રમણ તે ક્ષેત્ર સંસાર... અથવા જે ક્ષેત્રમાં સંસારની વ્યાખ્યા કરાય છે તે જ ક્ષેત્ર અભેદ ઉપચારથી ક્ષેત્ર संसार... (आधारमा मायनो ७५या२) .त. २सवाणी गुनि (Bell).
(3) संसार :- हिस-पक्ष-मास-8तु-अयन-वर्ष-२१३५ लनु संस२j - 45 न्याय વડે ભમવું અથવા - કોઈપણ જીવનું નરકાદિમાં પલ્યોપમાદિ કાલવિશેષ વડે ભમવું તે કાલ સંસાર... અથવા પરિસિ વગેરે જે કાલમાં સંસારની વ્યાખ્યા કરાય છે તે અભેદ ઉપચારથી કાલને સંસાર કહેવાય છે.
(૪) ભાવ સંસાર - “સંસાર” શબ્દના અર્થનો જાણનાર અને તેમાં ઉપયોગવાળો તે ભાવ સંસાર અથવા જીવ અને પુગલ સંબંધી દ્રવ્ય સંસરણ માત્ર ગૌણ કરાયેલ છે અને ઔદાયિકાદિ ભાવોનો અથવા વર્ણાદિનો સંસરણ પરિણામ તે ભાવ સંસાર.