________________
મૂલ અને ભાવાનુવાદ.
[ ૨૯
पंच य अणुव्वयाइं सत्त उ सिक्खिया उ देसजइधम्मो सव्वेण व देसेण व तेण जुओ होइ देसजई ॥२॥ पाणिवहमुसावाए अदत्तपरदारनियमणेहिं च । अपरिमिइच्छाओऽवि य अणुव्वयाइं विरमणाइं ॥३॥ जं च दिसावेरमणं अणत्थदंडाउ जं च वेरमणं । देसावगासियंपि य गुणव्वयाइं भवे ताई ॥४॥
:::
શ્રી જિનકથિતધર્મના અધિકારભેદથી મુખ્ય બે પ્રકારે છે. સવિરતિધમ અને દેશિવરતિધર્મ આ બન્ને ધર્મના પ્રકારા છે. સવરતિધમ પાંચ મહાવ્રતમય છે. દેશવિરતિધર્મમાં પાંચ અણુવ્રતા, ત્રણ ગુણવ્રતા અને ચાર શિક્ષાવ્રતા ગણાય છે. સર્વથી વિરતિને આદરનાર સવિરત ગણાય છે. દેશથી વિરતિને આચરનારા દેશવિરતિ કહેવાય છે. (૨)
'જીવની હિંસા, જૂઠ–મૃષાવચન, નહિં આપેલું લેવું–અદત્તનું ગ્રહણુ, પરસ્ત્રીગમન અને પરિમાણુરહિત-નિર્યાદાપૂર્વક ધન વગેરે ખાદ્યપદાર્થના સ ંગ્રહ, આ મુજબ પાંચેય પાપાની દેશથી વિરતિ કરવી—નિયમ કરવા એ દેશિવરતિ ધર્મના અણુવ્રતા— લઘુત્રતા છે. (૩)
દિશાઓમાં ગમનાગમનની મર્યાદા કરવારૂપ દિગ્વિરમણવ્રત’ આત્માને ઈંડરૂપ બનતી નિરંકની પ્રવૃત્તિઓનુ રાકાણુ અનર્થ - દંડ વિરમણવ્રત અને દેશાવકાશિકત આ ત્રણેય ગુણવ્રતા ગણાય છે. દેશિવરતિધર્મના પાંચ અણુવ્રતાની પાલનામાં આ ત્રતા સહાચક છે. માટે મૂલ અણુવ્રતાના ગુણુરૂપ છે. (૪)
