________________
(૧૧૩ છે. આ ચાર પર્યાપ્તિઓને અંત મુહર્તમાં (અડતાળીશ મિનીટની અંદર) જીવ ગ્રહણ કરે છે. અનાપ્ત પતિ એટલે પર્યાપ્તિ પૂરી કર્યા વિનાને જે જીવ હેય તે અપર્યાપ્ત કહેવાય, અને જે પર્યાપ્તિ પૂરી કરે તે પર્યાપ્ત કહેવાય. પૃથિવી કાયને વિગ્રહ આ પ્રમાણે કર. પૃથિવી તેજ કાય જેની છે તે પૃથિવી કાય જાણવા, જેમ સૂક્ષ્મ બાદર ભેદો સિદ્ધ થાય છે તેમાંના પ્રસિદ્ધ ભેદ ઉદાહરણથી બતાવે છે. रुक्खाणं गुच्छाणं, गुम्माण लयाण वल्लिवलयाणं । जहदीसह नाणत्तं, पुढवी काये तहा जाण ॥ ८०॥ - જેમ વનસ્પતિને ઝાડ વિગેરેના ભેદવડે જુદા જુદાપણું જાણીએ તેમ પૃથિવીકાયમાં પણ જાણે. જેમકે વૃક્ષ એ આંબા વિગેરે, ગુચ્છા તે વેગણ, શહલકી. અને કપાસ વિગેરે છે. ગુલ્મ છે તે નવ મલ્લિકા કેરંટ વિગેરે, લતામાં પુન્નાગ અશેક લતા વિગેરે અને વલ્લીમાં તુરીઉં વાળ અને કેશાતકી વિગેરે છે. વલયમાં કેતકી અને કેળ વિગેરે છે. વળી ફરીથી વનસ્પતિ ભેદના દષ્ટાંતવડે પૃથિવીના ભેદે બતાવે છે.
ओसहि तण सेवाले, पणगं विहाणे य कंदमूलेय । जह दीसह नाणत्तं, पुढवी काये तहा जाण ॥८॥
જેમ વનસ્પતિકાયના ઔષધિ વિગેરે ભેદ છે તેમ પૃથિવી કાયના પણ જાણવા, ઔષધિમાં શાલી (મેર) વિગેરે
