________________
પ્રવચન બીજું
તો, સામ્યવાદ કદાચ આ દેશમાં આવવાનો જ હશે, તો આવા શ્રીમંતોના પાપે જ આવશે. શ્રીમંતાઈનું જેર માણસને આંધળો બનાવે છે. નથી તો એ ગરીબો સામે જોઈ શકતો, કે નથી તો જાતની પવિત્રતા જાળવી શક્તો અને નથી તો એ ભગવાનને સાચા દિલથી ભજી શકતો.
શ્રીમંતોને પૈસા મળ્યા, એનો અર્થ એ નથી કે એ લોકો પોતાના પૈસા દ્વારા ગરીબોની કર મશ્કરી કરી શકે છે. પોતાના વૈભવી જીવનો અને ધનનો બેફામ વ્યય તો સંસ્કૃતિના મૂળમાં આગ ચાંપનારા છે. સીત્તેરથી એંસી રૂપિયાની ભોજનની એક થાળી પણ તમને પરવડતી હોય, ગમે ત્યાં ભટકવા માટે હજારો રૂપિયા મળી જતા હોય, એટલે શું થઈ ગયું? વૈભવોના આવા નફફટ પ્રદર્શન કરવા એ જરાય સારી બાબત નથી. સમથળ જમીન એટલે જ સામ્યવાદ
ધારો કે તમારા મકાનની બાજુમાં એક મોટો ખાડો છે. એને જો તમે ધૂળના ઢગલાથી પૂરી ન દો તો શું થાય? ક્યારેક કદાચ આખું મકાન એ ખાડામાં ધસી પડે અને જમીન સમથળ થઈ જાય. વૈભવી જીવનમાં મહાલતો અને ભોગમાં લખલૂટ ધન ઉડાવતો શ્રીમંત પોતાના શ્રીમંતાઈને મહેલને સાબૂત રાખવા માંગતો હોય, તો પણ તેણે ગરીબોને આપતા જ રહેવું જોઈએ, નહિ તો એક દિવસ ગરીબીનો એ મોટો ખાડો શ્રીમંતાઈના આખા મકાનને પોતાનામાં સમાવી લઈને જમીનને સમથળ બનાવી નાખશે. સામ્યવાદ એ બીજું કાંઈ જ નથી; પણ શ્રીમંતાઈ અને ગરીબીની ખાડા–ટેકરાવાળી જમીનને સમથળ બનાવી દેવાનું કામ જ સામ્યવાદ કરે છે.
રામાયણનો પડકાર
રામાયણનો આ જ પડકાર છે, “હે માનવ! તારા વ્યક્તિગત સુખોની ખાતર તું બીજાને ભરખી ન જા. તારા વ્યક્તિગત સુખનો ભોગવટો એ રીતે ન કર કે જેથી સમગ્ર રાષ્ટ્ર, પ્રજા, કે સંસ્કૃતિને ભયંકર નુકસાન પહોંચી જાય.” જે દેશમાં મુસલમાન રાજા રણમાં રાજપૂતોનો કચ્ચરઘાણ બોલાવવા લાગ્યો, ત્યારે શીલવંતી પદ્મિનીઓએ શીલની રક્ષા ખાતર “હર હર મહાદેવ” કહીને અગ્નિમાં ઝપાપાત કર્યો, અને એ રીતે પોતાનું સૌંદર્ય પરપુરુષોના હાથમાં જતું રોકીને શિયળની રક્ષા કરી હતી, એ જ દેશની કેટલીક સ્ત્રીઓ આજે શરીરનાં રૂપ અને સૌંદર્ય પરપુરુષોને બતાડવાની સ્પર્ધામાં પડી છે! આ તે કેવી ભયંકર સત્યાનાશી; સંસ્કૃતિની !! પાપી પિસાનું ચોતરફ વ્યાપેલું સામ્રાજ્ય
આ ભારતમાં આજે કેટલાક માણસો દ્વારા રૂપિયા મેળવવા ખાતર બીજી