________________
૧૮
પ્રવચન પહેલું
સંગે આત્માનું કલ્યાણ સાધી સુન્દર મોત જે મુસ્લીમો પણ પામી શકે તો ધર્મ કહેવાતા માણસોની દશા કેવી સુંદરતર હોવી જોઈએ?
તમારે આવા આદેશમાં જન્મ પામીને આત્માનું કલ્યાણ કરવું છે? તો લાખો સંતો મહાસંતોએ આત્મા અંગેની જે ૬ બાબતો સિદ્ધ કરી છે, તેને આંખો મીંચીને સ્વીકારી લો. એમાં ચર્ચા કરવાની ખેવના પણ ન કરો.
કાયદાના નિષ્ણાત ગણાતા શ્રી નાની પાલખીવાળા પાસે તમે જાઓ અને તમે કહો કે કાયદાની ૪૨૦ D. કલમ બાબતમાં મારે તમારી સાથે ચર્ચા કરવી છે, તો પાલખીવાળા તમને પૂછે કે, “શું તમે વકીલ છો ? ત્યારે તમે કહો કે “ના. હું તો કાપડિયો છું. અથવા તો અમુક મિલનો માલિક છું. હું કાંઈ વકીલ નથી.” ત્યારે પાલખીવાળા તમને સાફ શબ્દોમાં કહી દે ખરા કે નહિ કે, “મેહરબાન ! મારો સમય ન બગાડો. મને તમારી જોડે ચર્ચા કરવાની ફુરસદ નથી.”
તમે કોઈ મોટા M.D. કે F.R.C.S. ડૉક્ટર પાસે જઈને કહો કે, “સાહેબ! મારે તમારી સાથે “ટાઈફોઈડ”ના કીટાણુઓ વિષે ચર્ચા કરવી છે.” તો ડૉકટર તમને શું કહી દે? કે “તમારી સાથે ચર્ચા કરવાનો મને અવકાશ નથી.” એમ જ ને ?
જે માણસોને જે વિષયમાં કશી સમજણ નથી તેવા લોકો તે વિષયમાં ચર્ચા કરવાને લાયક છે ખરા? આ દેશમાં આજે બુદ્ધિ ખૂબ વધી છે. બધા બધી બાબતમાં ચર્ચા કરવા નીકળી પડે છે. પણ યાદ રાખો...આ દેશમાં સમજણ કરતાંય પ્રથમ સ્થાને શ્રદ્ધાને આપવામાં આવ્યું છે; “આત્મા છે” એ વાત શ્રદ્ધાપૂર્વક સ્વીક્રારી જ લો. પછી આપણે વિચારવાનું તો એટલું જ છે કે જે આત્મા છે જ... પરલોક છે જ...તો હવે આપણે શું કરવાનું છે? કઈ રીતે જીવન જીવવું જરૂરી છે જેથી આ લોક અને પરલોક—બેય–સુંદર બની જાય !
આ દેશ કેવળ કાયદાબાજોનો અને બુદ્ધિવાદીઓનો નથી. આ દેશ તો શ્રદ્ધાવાનોનો છે. અહીંથી ક્યારેક ક્યાંક મરીને જવાનું જ છે. અને ફરી પાછું ક્યાંક જન્મવાનું છે અને ત્યાં ફરી આપણું કર્મ પ્રમાણે જ આપણે જીવવાનું છે. એમાં કશો ફેરફાર થઈ શકવાનો નથી. પુરુષાર્થ જરૂર કરવાનો. પુરુષાર્થ પ્રમાણે ચાલી પણ શકાય. પરંતુ કેટલીક વાર કમેં બળવાન બની જતાં હોય ત્યારે પુરુષાર્થ પણ પાંગળો બની જાય છે. આ વાતને સુનિશ્ચિત છે, ત્યારે આપણે શું કરવું? તે જ વિચારી લેવું રહ્યું. આપણે આર્યદેશઃ પૂર્વે અને આજે
આપણું આ આદેશમાં આત્મા અંગેની છ બાબતો માનવના મગજમાં સતત ઘમરી લેતી હતી. અરે! માનવો તો શું? આ દેશના કેટલાક પોપટો પણ આત્મ