________________
૨૦૪
પ્રવચન સાતમું
ગાંધીજીની મનોભાવના
ખુદ ગાંધીજીએ એકવાર કહ્યું હતું કે, “જો હું હિન્દુસ્તાનનો વડોપ્રધાન બનું તો પહેલા જ કલાકમાં આ દેશમાંથી સિનેમા અને દારૂને દેશવટો આપવાનો વટહુકુમ બહાર પાડું.
""
સિનેમા અને વગેરે દારૂ દ્વારા પોતાના વ્યક્તિગત સુખોને મેળવી લેવા જતાં જો આખી પ્રજા હોમાઈ જતી હોય તો એવા પાપો શા સારું અપનાવવા જોઈએ?
એકાદ વડીલની કોઈ ભૌત્તિક સુખો મેળવી લેવાની વાસનાજનિત કુટન્ને કારણે જો આખું કુટુમ્બ એના દે ફસાઈ જતું હોય તો શું એ વડીલો એ પોતાની એ કુટેવોને તિલાંજલિ ન આપવી જોઈ એ ? આપણને મળેલું આ સમગ્ર માનવજીવન વાસનાઓને દૂર કરવા માટે છે; નહિ કે પાપોની આગમાં પેટ્રોલ છાંટવા માટે.
મનની પાપની પણ બીજમાં અસર
આ તો માત્ર કાયાના પાપોની વાત થઈ પરંતુ મનના પાપો પણ કેટલી પણ કેટલી જખ્ખર તાકાત ધરાવે છે તેના તરફ પણ નજર તો નાંખો. મનમાં સંતાકૂકડી રમતી વિચારધારાઓ કાયામાં દેવી અસર કરે છે તેનો તમારા જ છાપાઓમાં આવેલો એક પરદેશનો પ્રસંગ કહું.
પરદેશમાં એક પતિ અને પત્ની બન્ને ગૌરવર્ણના હતા. પરંતુ એકવાર એ સ્ત્રીને કાળાવર્ણનો—હમ્પ્સી જેવો—પુત્ર થયો.
પતિ વિચારમાં પડ્યો કૈં, ‘મારી પત્ની અને હું બન્ને ગૌરી છતાં પુત્ર કાળો કેમ ?’ પતિને પત્ની ઉપર અદચાલની શંકા ગઈ.
પત્નીએ હૃદયપૂર્વક નિખાલસ ખુલાસો કરવા છતાં પતિના મનનો શંકાનો કીડો દૂર ન થયો. એણે કોર્ટમાં તેની ઉપર કેસ કર્યો. આ કિસ્સો સાંભળી જજ પણ ચક્તિ થઈ ગયો. જ્જને પણ આ કેસમાં રસ પડ્યો.
પત્નીએ કોર્ટમાં ઈશ્વરના સોગંદ ખાઈ ને પોતે નિર્દોષ હોવાની વાત જણાવી. એ સ્ત્રીના હૃદયના ઉદ્ગારો અને મુખના હાવભાવો જોતાં જજને પત્ની નિર્દોષ જણાઈ, પણ છતાં ખાળકના શ્યામ વર્ણનું શું કારણ, એ જજને પણ ન સમજાયું.
જજને એકાએક કંઈક વિચાર સુર્યાં. જજે રિયાદી પુરુષને જણાવ્યું કે, ચાલો...હું તમારા ધરે આવું છું...”
ઘેર જઈ ને એણે તપાસ કરી. એકાએક એની નજર તે પતિ-પત્નીના શયન ખણ્ડમાં પડી. પલંગની બિલકુલ સામે પતિના મિત્ર એક હબ્સીનો ફોટો લટકતો હતો. આ ફોટો જોતાં જ જજે પોતે મનોમન નિર્ણય કરી લીધો.
'
