________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સંદેશ”
૧૪પ છોકરાની ચિંતામાં તે ચિંતામાં એનો બાપ બિચારો પાગલ જેવો થઈ ગયો! હાય ! મારા દીકરાનું જીવન એવું ન બને એની સખત કાળજી કરીશ.”
આવું વિચારનારા પિતાઓ પણ હોય છે ને ?
ગુણીઓને જોઈને ગુણ પામો: અવગુણીઓને જોઈને અવગુણ ત્યાગ
મુનિઓના ઉજજવળ બ્રહ્મચર્ય વગેરેને જોઈને તમને બ્રહ્મચર્ય વગેરેના ગુણ મેળવવાની ઈચ્છા થઈ હશે. પણ હું કહું છું કે દુરાચારીઓના દુરાચાર જોઈ ને, એમના જીવનના ભયંકર લેશે, એમની શક્તિઓના વિનિપાત, વિકૃત રંગોની ઉત્પત્તિઓ વગેરે જોઈને તમને આવા દુર્ગણના નાશની ઇચ્છા ક્યારેય પણ થઈ છે ખરી ?
ગુણીઓને જોઈને તમારા જીવનમાં ગુણ પ્રાપ્ત કરી. પણ આ જગતમાં હરહમેશ ગુણીજનોનો સુકાળ તો ન જ હોય ને ? તો, જગતમાં અવગુણીઆના જીવનના અવગુણ જોઈને એમાંથી ઉત્પન્ન થતાં હજારો દોષો જોઈને, અવગુણોના પાપે એના જીવનની બોલાયેલી ભયંકર તારાજી જોઈને એવા અવગુણી ન બની જવાય એ માટેનો ભીષ્મ સંકલ્પ તમે જરૂર કરી લેજે.
- ટૂંકમાં અવગુણીને જોઈને તેના તરફ તિરસ્કાર કરવાને બદલે તમારા માટે કોઈક સુંદર પ્રેરણા મેળવી લેજે.
સુગ્રાવ: રાવણનો ખંડિયો રાજા
વાલિને રાવણની સત્તા ભૂખ જોઈને વૈરાગ્ય થયો અને એમણે દીક્ષા લીધી.
એ પહેલા વાલિએ સુગ્રીવને રાવણનો ખંડિયો રાજા બનાવી દીધો. ૨.જા વાલિના મનમાં એમ પણ હશે કે સુગ્રીવની એવી તાકાત કે એવું કોઈ વિશિષ્ટ પુણ્ય નથી કે તે રાવણને હંફાવી શકે. એટલે વ્યવસ્થા જ એવી કરી દીધી કે સુગ્રીવ રાવણના દાસત્વ નીચે આવી જાય. અને એનાથી રાવણનું માન પણ જળવાઈ જાય.
સારા રાજાઓ ધરતી ભૂખ્યા નહિ, પણ માનભૂખ્યા હતા
રાવણને પણ આ વાત મંજૂર હતી. પૂર્વના કાળમાં સારા રાજાઓ ધરતીભૂખ્યા ન હતા, પણ માનભૂખ્યા હતા. જે શત્રુ રાજા દાસત્વ સ્વીકારી લે એટલે ત્યાં જ કામ પતી જાય. પછી વિજેતા રાજા શત્રુની ધરતીને અડે પણ નહિ. એ શત્રુરાજાને કહી દેતા, “તું મારો ખડિયો રાજા બની ગયો. બસ. મારું કામ પતી ગયું!