________________
‘રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સન્ડેશ”
૧૩૯ “હે ત! તારા સ્વામીને કહે કે સર્વજ્ઞ અરિહન્તદેવ અને નિર્ઝન્ય ગુરુઓ સિવાય હવે મારા માથે કદી બીજે ધણી નહિ થઈ શકે. મને એ સમજાતું નથી કે તારા સ્વામીને આવા પ્રકારનો મનોરથ કેમ થયો છે? હે દૂત ! તારા રાજાથી થાય તે કરી લે. એને પ્રતિકાર કરવા હું તૈયાર છું. હવે તું અહીંથી વિદાય થઈ જા!”
વાલિનો સંદેશો લઈને દૂત ચાલ્યો ગયો.
કેવો વળે છે; સર્વત્ર સ્વાર્થભાવ!
વાલિ અને રાવણની તકરાર સ્નેહભાવ અને સ્વામિસેવક ભાવના કારણે ઊભી થઈ હતી. આજે તો આ બન્ને ભાવોને ય ટપી જાય એવો એક ભાવ ચારે બાજુ જોરદાર ફેલાયો છે. અને તે છે; સ્વાર્થભાવ. લગભગ આખા જગતના જીવો ઉપર આ સ્વાર્થભાવે પોતાનો પંજો ફેલાવ્યો છે.
- બનાસકાંઠાના એક ગામની આ વાત છે. એક સ્ટોડિયો ત્યાં રહેતો હતો. એક વખત એ ખૂબ પૈસા કમાયો એટલે પોતાની પત્નીને કહે છે કે, “હવે હું ખૂબ પૈસા કમાયો છું. તો એ અઢળક પૈસો સોનાના ઘરેણમાં નાંખી દેવો જોઈએ. જેથી ભવિષ્યમાં વાંધો ન આવે.”
પત્નીને તો આ મનગમતી વાત હતી. થોડા જ દિવસોમાં સોનાનાં ઘરેણાં બની ગયા.
વળી સટ્ટાના ચાર પાંચ દાવ ભારે સફળ ગયા. પણ છઠ્ઠી વખતે તે બધા પૈસા હારી ગયો. એને માથે મોટું દેવું થઈ ગયું. વલણમાં ચૂકવવા માટે એની પાસે પૈસા ન રહ્યા. હવે શું કરે?
એક દિવસ રાત્રે તે પત્નીને કહે છે: “મારે વલણમાં પૈસા ચૂકવાના છે. તું તારા ઘરેણાં હમણાં કામચલાઉ મને આપે. તો સારા વેપારીને ત્યાં તે ગીરવે મૂકીને હું વલણ ચૂકવી શકું.”
તે વખતે પત્ની ઘસીને ના પાડી દે છે!
પતિ કહે છે, “જો તું દાગીના નહિ જ આપે તો કદાચ આવતી કાલ સૂજ મારા માટે ઊગશે નહિ.”
પત્ની કહે: “એવી ધમકી તો ઘણી આપી. મને એની કોઈ ચિન્તા નથી.”
પત્નીએ ઘરેણાં ન જ આપ્યા. અને અત્તે ખરેખર એનો પતિ સવારે ચાર વાગે ઘર છોડીને ચાલ્યો ગયો.
વીસ વર્ષ સુધી પોતાના પતિને પત્તો લાગ્યો નહિ. છતાં પત્ની ઘરેણાં વગેરે
