________________
તરૂપ અનુષ્ઠાનેમાં પ્રવૃત્તિ થઈ શકતી નથી અને ઔદ-- યિક ભાવના એટલી જોરદાર ન હોય તે પણ તદ્દરૂપ અનુષ્ઠાનમાં ઝટ પ્રવૃત્તિ થાય છે. એનું કારણ એ છે કે ઔદયિક ભાવનાને વેગ આપે, તેને અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરાવે એવાં કમ આત્માને વળગેલાં છે. ત્યાં કર્મો જેમ સહાયક બને છે તેમ મોક્ષની સાધનામાં કર્મો અંતરાય કરનારાં પણ બને છે. મેક્ષની સાધના, ક્ષયે પશમની સાથે જ્યારે આત્માના પુરુષાર્થને ગ થાય છે ત્યારે થઈ શકે છે. આત્માને પુરૂષાર્થ કરવામાં ઉત્સાહીત બનતાં અટકાવે અને આત્માના પુરૂષાર્થને તેડી પાડવાને માટે મથે એય કર્મોદય હોઈ શકે છે. એમ છતાં કર્મના જોરદાર ઉદયની સામે પણ આગળ ધપે જવાને પ્રયત્ન જારી રાખનારાઓ જરૂર ફાવી જાય છે.
કમના ઉદયને જાણીને વિચાર કરો કે આ જેમ. જેર કરે તેમ મારે આને તેડવાને પ્રયત્ન કર. એમ કરતાં પડી જવાય, પાછાય પડાય, પણ એને પ્રયત્ન જારી રાખવે.
કમને ઉદય ગમે તેટલું જોરદાર હોય, તેમ છતાં પણ જે આત્મા ધીરજથી પિતાના પુરુષાર્થને ચાલુ રાખે છે તે આત્મા જરૂર સફલતાને પ્રાપ્ત કરી શકે છે. મહેનત કરવા છતાંય તાલ સફળતા ન મળે એ બધું સંભવીત છે પરંતુ પ્રયત્ન જે બરાબર જારી રાખ્યો હોય તે ધ્યેય સિદ્ધ થયા વિના રહેજ નહીં. .
