________________
૬૪
ત્રીજા આત્માએ લેણદાર દેણદાર એકેનેય નુકસાન નહિ થાય તેવાં કાંધાના રસ્તે કાઢવો. કમઁના રસને તેાડે પણ ખરા. પુદ્ગલાને પણ રહેવા દે. આનું નામ ક્ષાયેાપમિક ભાવવાળેા. જ્ઞાનાવરણીયાદિ કર્માંના ઉદય થાય ત્યારે તેના વિકારને તેાડવામાં આવે તથા તેના પ્રદેશને ધીમે ધીમે ભાગવવામાં આવે તેનું નામ ક્ષાયેાપમિક ભાવ. કર્મીને ધીમે ધીમે વેદવાં તે ક્ષાયે પમિક ભાવ. ધમ આ ત્રણ ભાવામાં છે. રત્નત્રયી આદી ધર્મ કે દાનાદિ ચતુષ્ટરૂપી ધર્મ આ ત્રણ વાડી કે ઉપવનમાં રહેનારા છે. આ વાડી, આ ઉપવન પ્રયત્ન વીના અનનાર નથી.
મનુષ્ય ભવ, પંચેન્દ્રિપણું આદી સામગ્રી ઔયિક ભાવની છે. મેાક્ષ સાધવા માટે એ સામગ્રીની આવશ્યકતા ખરી પણ એ મધી સામગ્રીની સફલતા ક્ષયોપશમભાવવાળાને ! અને તે પણ પ્રશસ્ત ક્ષયોપશમિક ભાવવાળાને. અત્યારે આપણને ક્ષાાપશમિક તથા ઔયિકભાવ એ બન્નેને ચાગ છે, પણ તે પ્રશસ્ત કોટીના કેટલે અંશે છે અને · અપ્રશસ્ત કોટીના કેટલે અંશે છે. એના નિર્ણય ચાગ્યવિચારણાથી સ્થૂલ રીતે તે આપણે પાતે જરૂર કરી શકીયે. અને એ રીતે પૃથક્કરણ કરવાની મહેનત ચાલુ રાખીયે તા એ દ્વારા પણ આપણે આપણા ઘણા વિકાસને સાધી શકીચે.
ક્ષયોપશમ ચાર ઘાતી કર્મના થાય. જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, મેાહનીય અને અંતરાય એ ચાર ઘાતીમ્મૂવડે આત્માના અનંતજ્ઞાન, અનંત દર્શન, અનંતચારિત્ર અને
