________________
શું, એની પાછળને ભેદ છે, કોને માટે ને કયા સંજોગોમાં એ બધું લખાયું હતું –એ બધાં કારણોનો ઇતિહાસ અંધારામાં હોઈ તેમ જ આજ સુધી એનું પર્યાપ્ત સંશોધન થયું ન હોઈ એક પ્રકારની મૂંઝવણ અને સાશંકતા પેદા થાય એવી કંઈક અપૂર્ણતા એમાં રહી જતી હતી એમ મને લાગ્યા કરતું હતું.
આ કારણે મારી જાણમાં આવ્યા તે બધા તેમ જ એવા શંકાસ્પદ પાઠોના અર્થે પણ મેં ખૂબ કાળજીપૂર્વક વિચાર્યા છે; અને તે પછી, કેવળ તટસ્થ દૃષ્ટિએ, પૂર્વગ્રહથી મુક્ત બની, આ અંગે મને જે રહસ્ય સમજાયું છે એ જ મેં, અત્રે રજૂ કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે.
પૂ. ગુરુદેવ ન્યા. ન્યા. શ્રી ન્યાયવિજ્યજી મહારાજના મારા પર સ્નેહ, કૃપા અને માર્ગદર્શન સાથે જે આશીર્વાદ ઊતરતા રહે છે એને પ્રતાપે જ હું કંઈક છું એમ કહું તે ખેટું નથી. વૃદ્ધાવસ્થા અને નાદુરસ્ત તબિયત છતાં તેઓશ્રી મને જે રીતે ઉત્સાહિત બનાવતા રહે છે તે માટે હું કયા શબ્દોમાં એમનો ઉપકાર માની શકું ? નિત્યનો એમને સત્સમાગમ એ જ મારું પરમ ધન છે, મારું પરમ સદ્ભાગ્ય છે.
આ નિબંધ છ વર્ષ પૂર્વે લખાયેલ હોવા છતાં આર્થિક ઉપરાંત અન્ય કેટલાંક કારણેને અંગે સાનુકૂળ તકની હું રાહ જોઈ રહ્યો હતો. મારા આ પ્રયત્ન સંબંધી સહેજ માહિતી મળતાં દૂર બેઠેલા મારાથી અજાણ મુનિશ્રી વલ્લભદત્તવિજયજીએ પત્રો પર પત્રો લખી મને આ માટે વિશેષ ઉત્સાહિત કર્યો, હિંમત આપી તેમ જ આર્થિક મદદનો આરંભ કરી કાર્યપ્રવૃત્ત થવા પ્રેર્યો.
આ સ્થાને એક વાતનો નિર્દેશ કરવો ઉચિત લાગે છે? આ પ્રશ્ન મારા મનમાં રાત-દિવસ ઘેળાયા કરતો હતો અને એ માટે હું જરૂરી અધ્યયન અને ચિંતન કરતો રહેતો હતો, ત્યારે કેટલીક વાર અમુક પ્રશ્નનો ખુલાસો અમુક પ્રકારનો હોવો જોઈએ, અથવા હેઈ શકે, એવો આભાસ મેં મારા ચિત્તમાં કેટલીક વાર અનુભવ્યો છે. આમ છતાં મેં તે કાળની પરિસ્થિતિનો તેમ જ શાસ્ત્રીય આધારેના