Hemprabha Vyakaranam

SR No.: 022988
Original Sutra Author: N/A
Author: Vijaynemsuri
Publisher: Unknown
Total Pages: 540
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 15 MB

Page 33

N
RACCORRECEKARAUCCCCESAK
निर्देशः किम् । युजिंच समाषावित्यस्य माभूत् । युज्यते इति युक् । युजौ । युजः। विभ्राक् । विभ्राग्भ्याम् । नात्र पः राजसहिचरितस्यैव तत्र ग्रहणात् ।। ऋत्विदिश्श्स्पृ श्स्रज्दधृषुष्णिहो मः॥२।१।६९॥ पदान्ते । ऋतौ यजतीति ऋत्विर । ऋत्विजौ ॥.वसुराटोः॥३।२।८१॥ उत्तरपदयोर्विश्वस्य दीर्घः । विश्वाराट् । विश्वराजौ। रात्सः ॥२।१।९०॥ पदस्य संयोगान्तस्य रात्सस्यैव लुक् । इति नियमात् ऊर्छ । ऊर्ग । ऊर्जी । मरुत् । मरुतौ । प्रादुदितः॥१।४।७० ॥ धुडन्तस्य घुटि परे धुटा प्राक् स्वरात्परो नोऽन्तः स्यात् । इति नागमे म्स्महतोरिति दीर्घ महान् । अत्र पदस्येत्यस्यासिद्धबागलुग्न । महान्तौ । हे महन् । महतः ॥ अभ्वादेरत्वस: सौ॥१। ४।९० ॥ शेषे दीर्घः। भवान् । भवन्तौ । हे भवन् । एवं गोमान् । अभ्वादेः किम् । पिण्डग्रः । गोमन्तमिच्छति क्यानि किए गोमान् । अर्थवत्परिभाषया सिद्धेऽभ्वादेरित्युक्तिरनिनस्मिनग्रहणान्यर्थवता चानर्थकेन च तदन्तविधि प्रयोजयन्ति, इति ज्ञापनार्था । खरणाः। शत्मत्ययान्तानां दीर्घाभावो विशेषः । पचन् । भवन् । महन् ॥ अन्तो नो लुक्॥४।२।९४ ॥ दुव्युक्तजक्षपञ्चतः परस्य शितोऽवितः । इति नलुकि, ददत् । दधत् । जक्षत् । जाग्रत् । दरिद्रत बासत् । चकासत् । 'दीध्यत् । वेव्यत्' इत्यपि केचित् । दधिमत् । दधिमद् । दधिमथौ । इत्यादि । त्यदादीनामादेर इत्यत्वे ॥ लुगस्यादेत्यपदे ॥२।१।११३ ॥ अपदादावकारे एकारे च परेऽस्य लुक् स्यात् । अपदे इति किम् । दण्डानम् । इसकारलुकि ॥ त: सौ सः ॥२।१।४२॥ त्यदादीनां स्वसम्बन्धिनि । स्यः । त्यौ । त्ये। शेषं सर्व|वद । सम्बन्धिविज्ञानान्नेह । भियत्यद् पुमान् । सः। तौ । ते । यः। यौ। ये । एषः । एतौ । एते । त्यदामेनदेतदो द्वितीयाटौस्यवृत्त्यन्ते ॥२।१।३३ ॥ अन्वादेशे । कस्यचिद्वस्तुनः किश्चित्क्रियादिकं विधातुं कथितस्य तेनान्येन
वा शब्देन पुनरन्यद्विधातुं कयनमन्वादेशः । एतकं साघुमावश्यकमध्यापयायो एनमेव सूत्राणि । अत्र 'साकोऽप्यादेशः। | उधिष्टमेतदध्ययनमयो एनदनुजानीत । एतेन रानिपीताथो एनेनाहरप्यधीतम् । एतयोः शीलं शोभनमयो एनयोर्महती
UMANGAROUGUSK