________________
૧૭૦ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧
પાસે રાખતા. શેઠના મુખ્ય ધંધા વ્યાજવટાવ અને ધીરધારના હતા. ઉધરાણી અર્થે શેઠ પાતે જ બહાર ગામ જતા. આમ જવામાં એ ઉદ્દેશ સિદ્ધ થતા હતા. એક તેા કરજદારની સ્થિતિના સાચા ખ્યાલ આવે અને બીજી બહાર ગામ રહે તેટલા દિવસના ભાજનના ખર્ચે ખેંચી જતા. વળી, કરજદારા શેઠની આગતા વાગતા પણ સારી કરતા, એટલે શેઠને આમ અવાર-નવાર બહાર ગામ જવામાં સારી અનુકૂળતા રહેતી.
એક વખતે ઉઘરાણી અર્થે શેઠે ઇંદર ગયા હતા અને તેમના મુકામ નિમ ળખાયુના ઘેરે હતા. નિમ ળમાણુ જૈન હતા અને તેમના કાપડના વેપાર ધમધેાકાર ચાલતા હતા. નિમ ળખાણુ ખાર વ્રતધારી શ્રાવક હતા, અને હમેશાં સામાયિક, પૂજાનું કામ આટોપી પેઢી પર આવતા. સાંજના પાંચ વાગે પેઢી પરથી ઘેરે પાછા ચાલ્યા જતા, પછી તા ભેાજનવિધિ, પ્રતિક્રમણ વગેરે ક્રિયા કરી ખાસ કામ હાય તા જ રાત્રે પેઢી પર આવતા. ત્રણ ચાર દિવસ દરમિયાન નંદલાલ શેઠે જોયું કે પાંચ સાત ફંડફાળાવાળા શેઠની પાસેથી સારી રકમ લખાવી ગયા. નિ`ળખાણુના ઘેરે તેમ જ પેઢી પર અનેક નાકર-ચાકર હતા. તેમનાં પત્ની પશુ સુશીલ હતાં, અને પેઢીના માટા ભાગના વહીવટ શેઠના પુત્રાએ સ`ભાળી લીધા હતા. નંદલાલ શેઠને મનમાં થયું' કે જ્યાં આવા લખલૂટ ખર્ચા થતા હૈાય ત્યાં તે દેવાળું કાઢવાને જ વખત આવે અને તેથી તેમને ત્યાં પડેલી પેાતાની તમામ રકમ ઉપાડી બીજા દિવસે ઉજ્જૈન જવાનેા નિશ્ચય કર્યાં,