________________
૪૦
હો કારક પતરું
કરવી, (૭) નિત્ય
અને અભ્યતર અને પ્રકારની તપશ્ચર્યા શાસ્ત્રાભ્યાસ કરવા અને (૮) પરીપકાર કરવામાં તત્પર રહેવુ', એ આઠ માનવજન્મનાં મધુર ફળેા છે. ’
અટ્ઠી ઈષ્ટમ`ત્રના જપનો પણ ખાસ નિર્દેશ થયેલા છે, તે પાકાએ લક્ષ્યમાં રાખવું. વાસ્તવમાં મંત્રજપ તથા યેાગસાધના વિના કોઈ તપશ્ચર્યા પૂર્ણ થતી નથી, તેથી જ અભ્યંતર તપશ્ચર્યાંના અધિકારે સ્વાધ્યાય શબ્દથી મંત્રજપનું તથા ધ્યાન શબ્દથી ચેાગસાધનાનુ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. તપથી અનેક પ્રકારની લબ્ધિઓસિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે, તેમાં મંત્રજપ તથા ધ્યાન મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે.
અધ્યાત્મવાદ
જે વાદ એટલે સિદ્ધાંત આત્માની મુખ્યતાએ પ્રવર્તે તે અધ્યાત્મવાદ કહેવાય છે. આ અધ્યાત્મવાદ મેાક્ષમાર્ગની મુખ્ય ભૂમિકા છે; તેથી જ સર્વ આય મહર્ષિઓએ તેના ઉપદેશ કર્યાં છે. જૈન શાસ્ત્રોમાં તે અંગે છ સ્થાનની પ્રરૂપણા થયેલી છે, તે પાઠકોએ બરાઅર સમજવા જેવી છે.
अत्थि जिओ तह निच्चा, कत्ता भोत्ता य पुन्नपावाणं । अस्थि धुत्रं निव्वाणं, तदुवाओ अत्थि छठ्ठाणे ॥
(૧) અસ્થિ વિશે આત્મા છે.