________________
[3] સિદ્ધાંતસાર
જૈન ધર્મે વિશ્વ, જીવન, સુખદુઃખ, માનવભવની મહત્તા, અધ્યાત્મવાદ તથા મેાક્ષ વિષે જે સિદ્ધાંતાનુ નિરૂપણ કર્યુ” છે, તેનેા સાર પાડકાની જાણ માટે અહી રજૂ કરીશું, જેથી જૈન ધર્મની દૃષ્ટિ કે વિચારસરણી સમજવામાં ઘણી અનુકૂળતા રહેશે.
વિશ્વ
જૈન ધમ એમ માને છે કે આ વિશ્વ, જગત્, કે દુનિયા એ ઈશ્વર કે પરમેશ્વર નામક કઈ વ્યક્તિની રચના નથી. તે અનાદિકાલથી અસ્તિત્વમાં છે અને અનંત કાલ સુધી અસ્તિત્વમાં રહેશે. તે પેાતાના નિયમા વડે ચાલે છે, એટલે કે સ્વયંસચાલિત છે અને છ દ્રબ્યા ( Realities )ના સમૂહુરૂપ છે. તે છ દ્રવ્યો આ પ્રમાણે
જાણુ વાઃ
(૧) ધર્માં—જીવ તથા પુદ્ગલને ગતિ કરવાનું
