________________
૨૭
વિશ્વને એક શ્રેષ્ઠ ધર્મ
પ્રા. જે. સી. વિદ્યાલંકાર વગેરે અન્ય વિદ્વાનોએ પણ જૈન ધર્મના ૨૪ તીર્થકરો અંગે ચર્ચા-વિચારણા કરી છે અને તેમાં ઘણું તથ્ય હોવાનું જણાવ્યું છે.
આ રીતે વિદ્વાનોનાં મંતવ્ય જૈન ધર્મના ૨૪ તીર્થકરોની માન્યતાને પુષ્ટ કરે છે અને તેને સંસ્કૃતિના આદિકાલ સુધી લઈ જાય છે.
જૈન શા કહે છે કે મારૂ નામો જૈન ધર્મ અનાદિ છે, એટલે કે આ વિવમાં તેની શરૂઆત ક્યારે થઈ ? તે કઈ કહી શકે એમ નથી. આજ સુધીમાં અનંત કાલચક્ર વ્યતીત થઈ ગયાં અને તે દરેક કાલચકના ઉત્સપિણી અને અવસર્પિણી વિભાગમાં ૨૪-૨૪ તીર્થકર થયેલા છે. શ્રી ઋષભાદિ ૨૪ તીર્થકરો એ વર્તમાન કાલચક્રના ૨૪ તીર્થકર છે.
દરેક તીર્થકર ધર્મને ઉપદેશ આપે છે—ધર્મચક્રનું પ્રવર્તન કરે છે, એટલે તે ધર્મની આદિ કરનારા કહેવાય છે, પણ પ્રવાહથી જૈન ધર્મ અનાદિ છે.
દરેક તીર્થકરનો ઉપદેશ ભાષાથી જુદો હોય છે, પણ ભાવથી એક હોય છે, એટલે જૈન ધર્મનું સ્વરૂપ આજ સુધી સંવાદી રહ્યું છે અને તે કોડો-અબજે મનુબેને મેક્ષપ્રાપ્તિમાં સહાયક નીવડયું છે.
