________________
આરાધકની ચેાગ્યતા
૬૯
પાનથી હુ પામેલા શરીરવાળા અને મહાન ગુણેાથી યુક્ત હાય, તે દેવીના આરાધક થઈ શકે છે.’
સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણ શબ્દ એ વિષય કહેવાય છે. તેના અવાંતર ભેદે ૨૩ છે. સ્પર્શના ૮, રસના ૫, ગધના ૨, વર્ણ ના ૫ અને શબ્દના ૩. આ ત્રેવીશ વિષયાને જિતવા એટલે પાંચેય ઈન્દ્રિયા પર સંપૂર્ણ કાબૂ રાખવા. જે એક પણ ઈન્દ્રયની વિષયલાલસામાં ફસાય છે, તેના હાલ છૂરા થાય છે, તે પાંચેય ઈન્દ્રિયાની વિષયલાલસામાં સેલાના શા હાલ થાય ? તે માટે હાથી, મત્સ્ય, ભ્રમર, પતગ અને હરણનાં દૃષ્ટાંતા વિચારવા ચેાગ્ય છે.
સ્પર્શ લાલસામાં સેલા હાથી, હાથણી ભણી ક્રેટ મૂકે છે. એમ કરતાં પારધિઓએ તૈયાર કરેલા ખાડામાં પડે છે અને કાયમને ગુલામ બને છે. (ખાડાની એક બાજુ જે હાથણી દેખાય છે, તે બનાવટી ઊભી કરેલી હોય છે. ) ગલના કાંટા પર રહેલા માંસના ટુકડા ખાવા જતાં મત્સ્યના ગળામાં કાંટા ભેાંકાય છે અને તે મરણને શરણ થાય છે. ગધની તાલસાથી કમલદલમાં પૂરાયેલેા ભ્રમર સવાર સુધી બહાર નીકળતા નથી, ત્યાં હાથીએ આવી પહેાચે છે અને એક પછી એક કમળ ઉખાડીને મુખમાં મૂકતાં તેના આયુષ્યના અત આવે છે. પતગ એટલે પત ંગિયું. તે રૂપમાં દિવાનું અનીને દીપક ભણી દોડે છે અને તેમાં ઝંપલાવે છે, એટલે બળીને ખાખ થઈ જાય છે. તેજ રીતે સંગીત સાંભળવામાં તલ્લીન બનેલુ. હરણ પારધિઓના હાથમાં
