________________
ર૭૨
જગતશાહ
અવતારે જાગે એવી ન હતી.
નગર સમૈથી કરીને માર્ગે લખપત પહોંચવું, લખપતથી બારાડીને કાંઠે કાંઠે સાત શેરડાને નાકે જવું; ત્યાંથી હળવદ ને હળવદથી કર્ણાવતી, ને કર્ણાવતીથી પાટણ પહોંચી જવું–પીથલ સુમરાની મહત્ત્વાકાંક્ષાઓ આવી પાર વગરની હતી. ત્યાં સાત શેરડાના પુરાણા માર્ગ ઉપરને આ ગઢ એને ભારે નડતર સમો બની ગયો ! હમીર સુમરાનું જૂનાગઢ ઉપરનું જૂનું વેર પણ પીથલે પિતાનું કર્યું હતું. જ્યારે તુરકાણે બાજની જેમ માથે કાળઓછાયા નાંખતા હતા, ત્યારે આ માણસ પુરાણું વેરનું ભાથું લઈને પૂર્વજોના વેરની વાસનાના ભૂત જે ભમતે હતે. ભવિષ્યનાં દશ વર્ષમાં જ સુમરાવંશને સર્વનાશ થવાને હતે; પરંતુ એ ભયાનક ભાવથી એ હજી અજાણ હતે; અને બાપદાદાના મિથ્યા ગૌરવના દીવાના હેલવાયેવા મેગરા જેવો એ પિતાની આગમાં પોતે જ જલતે હતો.
આવી હતી આ ભદ્રાવતી નગરી. એ તે દેવોને પણ અસૂયા ઊપજે એવી અલકાનગરી હતી. દ્વારકાને પણ અસૂયા આવે એવો એને કોટ હતો. અને સ્વર્ગની અપ્સરાઓને પણ રમવા આવવું ગમે એવી સોહામણું એ નગરી હતી.
ને એ નગરીમાં વસીને જગડૂશા શેઠ સાત સાગરની સેદાગરી ખેડતા હતા. એ પિતે ધન કમાતા હતા એ તે મોટી વાત હતી જ, પણ બીજાને ધન કમાવા દેતા હતા એ તે એથીયે મોટી વાત હતી ને એથીયે વધારે મોટી વાત તે જાતમહેનતનાં પ્રામાણિક ધંધાને અભાવે જમાનામાંથી ચોરી ને લૂંટને રાહે ચડેલી કામોને એમણે ધંધારોજગાર આપ્યા હતા, એ હતી.
એ નગરીનું અભય સહુને હતું. એની ધજા ફરકતી દેખાય એટલા પથકમાં કઈ લડાઈ થઈ શકતી ન હતી; કઈ તકરાર થઈ શકાતી ન હતી; કોઈ ચેરી કે લૂંટ થઈ શકતી ન હતી; કેાઈ રંજાડ
