________________
પીથલ સુમરે
૨૪૫ વીશલદેવ વાઘેલે પીથલ સુમરાને હિસાબ ચૂકતે ન કરે ત્યાં સુધી ગુજરાતની દરિયાવાટ પીથલ સુમરાએ બંધ કરી છે. શું એ વાત એ જાણતું નથી ? એના મોઢામાં તે હજી એની માનું દૂધ ફરે છે ! ને બાપડી એની મા બોર બેર જેવડાં આંસુ પાડશે હા !...હા ! હા! -હા ! પીથલ સુમરાને આંતર્યો કેઈ સોદાગર જીવતે જાય, એવી જણનારી તે હજી પાકે ત્યારે ખરી !..હા ! હા!હા!..હા !'
પીથલ છાતી કાઢીને માથું પાછળ નાંખીને જોરથી હસે. એના તિરસ્કારભર્યા હાસ્યથી જાણે દિશાઓ ભરાઈ ગઈ. - એકાએક એનું હાસ્ય એના કંઠમાં થીજી ગયું ને એના ચહેરા ઉપર અપાર વિસ્મય છાયું. મકરાણી જહાજ ઈરાની જહાજના વંઢાર આગળથી સંચરતું હતું. એકાએક ઈરાની જહાજ થંભી ગયું; એ જહાજે ભારે મેટી હીંચ લીધી. અને સાથોસાથ ઈરાની જહાજન આખોય ખૂ, સઢ અને આલાદ મકરાણી જહાજ ઉપર છવાઈ ગયાં !
અચાનક પડેલા ખૂવાએ મકરાણ જહાજને જાણે કેડમાંથી દાખ્યું ને આખા જહાજ ઉપર જાણે સઢને પડદો પડી ગયો ! બહાવરા ને મૂઢ બનેલા મકરાણી જંગીઓને કંઈ સૂઝ પડે એ પહેલાં તો ઈરાની ખૂવાના મારથી મકરાણી ખૂવો બે કટકા થઈને પિતાના બાંધેલા સઢ ને આલાદ સાથે એમને માથે ઢગલે થઈને પડ્યો. છે ને સાથે સાથે મકરાણી જહાજની નીચે કુહાડાના ઘા સંભળાયા. સઢના બજદાર પિતના મારથી સસ્થા ઉપર ઢગલે થઈ પડેલા ખારવાઓ કે મારા ઉપર નર્યા ભયભીત અચરજની મૂર્તિ સમા પીથલ સુમરાને કાંઈ સૂઝ પડે એ પહેલાં તો એમના સુકાનનાં પાટિયાં ચૂરો થઈ ગયાં. ને એમની ભરતી સાંપણ ઉપર મોટાં ગાબડાં પડયાં.
નર્યા વિસ્મયથી પીથલ સુમરે મૂઢ થઈ ગયો. વાઘ હરણાને શિકાર કરવા જાય, એને ઝડપથી પીછો લે, હરણને નાસતું જુએ;