________________
૧૪. ..
.
. પાપ તારું પરકાશ રે !
અરે, ચાખંડે તે કઈ ગાડે થયો હત! મધદરિયે વળી ઘંટને અવાજ ક્યાંથી ? ઘંટ તે દેવમંદિરમાં હોય. આ ચોખંડા મહારાજ નક્કી ગાંડ જ થયે છે ! બામણ ખરો ને ! એને તે ઘંટના જ ભણકારા પડે ને !'
દરિયો તો દ્રદેવ કહેવાય. એના જેવી મોજ બીજું કેઈન કરાવે. એના જેવો રંગ બીજું કઈ ન બતાવે. જાતભાતની અજાયબીઓનું એ તે જાણે ઘર ! એમાં તે સળગતાં પાણીય દેખાય, ને ઊડતી માછલીઓ પણ કળાય ! એમાં હાથી જેવા હાથીને એક જ કેળિયામાં ગ્રાસ કરી નાંખે એવી સુસવાટો દેખાય, ને એમાંથી પરવાળાં, મોતી ને છીપ પણ દેખાય! એમાં માણસ જેવી માછલીઓ દરિયા નીચે પરવાળાના એવા મહેલો બાંધે કે એમાં જળપરીઓને આવીને રમવાનું મન થાય !
પણ જ્યારે એની એકલતા માણસને પીડવા માંડે, જ્યારે એને વિરાટ દેહ માણસના હૃદયને સંકેચવા માંડે, ત્યારે માણસના કાનમાં ભણકારા પણ ઊઠે. દરિયાની સોબત જેવી બીજી કઈ સોબત આ જગતમાં નથી; ને દરિયાની એકલતા જેવી બીજી કઈ એકલતા પણ આ જગતમાં નથી.
ને માનવીને આ એકલતા ક્યારે પડવા માંડે, એને પણ ભરેસે શે ? જે માણસ પ્રહરના પ્રહર સુધી પોતાની એકાકી સેબતમાં મજા