________________
૨૧૬
જગતશાહ દરિયાલાલના ખોળામાં જ મોટા થયેલા ને આખા દરિયાલાલમાં સમર્થ નાખુદાની ખ્યાતિ ભેગવતા નાખુદા સામે જોયું. એક તે એ જાતને કેળી એટલે એણે દરિયો ગળથુથીમાં પીધેલ. એમાંય વળી તલાજાને. તલાજાને કેળી કહેવાય જ બારે.ને એમાંય તાલોજી પોતે. દરિયાલાલના મિજાજની, પવનના મિજાજની ને દરિયાલાલની પીઠ ઉપર ફરતાં વહાણ અને પિતવાહીની એક પણ ગત એને અજાણ નહોતી. કે ચિત્રકારે સૂર્યનું ચિત્ર દોર્યું હોય એમ ચારેકોર કરચલીઓ પડેલા કૂંડાળાની વચમાં એની આંખો દરિયાના રંગની હતી. આ બેય જણ દરિયાલાલના જૂના જોગી હતા અને પોતે તે હજી શિખાઉ હતા.
તેય વાટ બદલવાનું કારણ એને ન સમજાયું. “સીદીકાકા !' એણે કહ્યું: “મને હજી આ દરિયાને રંગ અજાણ્યા છે. જ્યાંથી કંઠાર દેખાય નહિ, જ્યાં સામે કોઈ વહાણ મળે નહિ, એવા દરિયાના રણ જેવા પથકમાં લાહોલાહ દરિયામાં શું કામ જવું પડે છે ?”
“નાના શેઠ !” સીદીએ કહ્યું : “આપણે વગડામાં ક્યાંક વણઝાર લઈ જતા હોઈએ ને મારગમાં વાધ મળે તો ?'
“તે વાઘને તગડી મૂકીએ ! ” - “નાના શેઠ! તમારે તે સોદાગરજ થવું છે ને?”
જી. હા, પણ....'
પણ ને બણ કઈ નહિ; તે સાચી સોદાગરીના પહેલા પાઠ શીખી . શેઠ, વગડામાં વણઝાર લઈને જઈએ ને મારગમાં વાઘ મળે તે એ રસ્તો બદલાવીએ—પણ એ વાઘથી ડરીને નહિ. વાઘ આપણી વણઝાર ચૂંથવા આવે તે એની સાથે લડી લઈએ ને એને હણીને જ જ પીએ; પણ સામે ચાલીને વઢવા ન જઈએ, મારગ બદલાવીએ, સમજ્યા ? આપણું કામ તે સોદાગરીનું.”
જી, પણ..”
