________________
તૂફાન આયા !
૧૯૭
જેવા મશહૂર દરિયાસારંગ ખારવાના તમે સીધા વારસદાર છે. તમારા વડવાઓ તે સોમનાથના ચાવડાઓના સામુરાયો હતા. તમને જ્યારે વાત વસમી લાગે ત્યારે એ તૂફાન કેવુંક આવશે, એ વિચાર જ થરથરાવે એ લાગ છે.”
તૂફાનની તે મને બીક નથી, શેહ પણ નથી, શેઠ ! પણ મને વહાણની બીક છે.” - “વહાણની બીક? કેમ ? ચાવડા અંધારે શું મને જાસલ વહાણ આપ્યું છે? તે તો તમારે મને ત્યાં જ કહેવું જોઈતું હતું ને ?”
“તમે સમજ્યા નહિ શેઠ ! વહાણ જાસલ છે કે પાકટ એની ખરી ખાતરી કાંઈ બંદરમાં કે સમાં પવનમાં ન થાય. જેમ શાંતિને કાળ હાય, ધિંગાણુંને હૂંગિયો વાગ્યે ના હોય, ત્યારે તે ગરાસિયામાત્ર બહાદુર, એમ બંદરમાં તે વહાણમાત્ર સારું લાગે. જેમ નગારા ઉપર ડાંડી પડે કે સીમમાંથી વહારની બૂમ ઉડે ત્યારે ગરાસિયાની ખરી માપણી નીકળે, એમ તૂફાનમાં જ વહાણની ચકાસણી થાય.”
તમારા જેવા કાબેલ નાખુદા હોય ત્યારેય ?' - “હા. વહાણ તે નીવડ વખણાય. કાં તે વહાણ બેચાર મોસમ તમારા હાથમાં રમી ગયું હોય ને કાં તે એનું પઠાણ મંડાય ત્યારથી તે એને થંભ ચડે ત્યાં સુધી એની બાંધણી, એના સુતાર, એના દરજી ને એનાં દેરડાં વણનારાને તમે રોજ રોજ નજરે જોયા હોય તે પહેલેથી એની તાકાતની અને સાબૂતીની ખબર પડે. આ વહાણ તે મારું અજાણ્યું છે. એ જૂનું અને વપરાયેલું છે એટલે નીવડેલું તે હશે જ, પણ જૂનું એટલું બધું જે કંઈ સોનું નથી હોતું; કયારેક એ નકલી પણ હોય છે. વહાણનાં પાટિયાં મંડાતાં હોય ત્યારે એના ઘડતર વખતે તમે એને દેરા ને રેસા ને સાજણ નજરે જોયાં ન હેય તે કઈ ધાર કે કયું પાટિયું કે કયે થંભે ક્યારે દગે દેશે કે ક્યારે ઝીક ઝીલશે એ કેમ કહેવાય ? પણ હવે સબૂર શેઠ ! તુફાન
