________________
૧૯૬
જગતશાહ ભણકાર જે એને ના સંભળા, મોડે સંભળાય તે પછી ત્યાં સુસવાટોની મહેફિલ જામે ને વહાણનાં પાટિયાં અને ભંગારને ઓળ વહેલો કે મોડો સરગેસમાં જઈને જપે.
એ ઓળ પછી સરગાસમાં સડે. એમાંથી કીટાણુઓ થાય. લાખો-કરોડો-અબજોને હિસાબે એ દરિયામાં રેલાય. ને એને કારણે રાતે રાતે દરિયલાલ સળગતે લાગે–દરિયે જાણે આભમાં ચડ્યો હોય ને આભ જાણે દરિયે ઊતર્યું હોય એમ ભાસે. લાહોલાહ પાણી, આખી ધરતી સળગે તો એને બુઝાવવા માટે પૂરતું થઈ પડે એટલું પાણી, એ પાણીની સપાટી ઉપર ક્યારેક વેંત તે ક્યારેક હાથ ઊંચી. જ્વાલાઓ જલે ! એ દરિયે દવ લાગ્યા જેવી કલ્પનાતીત વાત જેવા માટે હજારે સહેલાણીઓ ખાસ દરિયે જાય છે, ત્યારે એમને ખબર પણ નથી હોતી કે એ ઠંડી આગ, દરિયે દવ લાગે હેય એવો એ દેખાવ, તે જેમનાથી સમયસર વણજોગા અવાજે ના સંભળાય, ને પરખાય, ના ઝિલાય એવા ખારવાઓની જળસમાધિ બાદ વર્ષો પછીની સ્મશાનયાત્રા બની રહે છે.
એટલે બધાના શ્વાસ બધાના કાનમાં હતા ને બધાને કાન વણજોગા અવાજને પકડવાને તંગ થઈ ગયા હતા.
પાસે ઊભેલા જગડૂએ શેહથી ભરેલા અવાજે કહ્યું: “કેવું તૂફાન આવે છે ?”
“અણસાર તે બધાય સૂરિયાના છે. ઓતરાદે વાવડો ગાડે બન્યો હોય એમ એ એની રોજની સીધી એકધારી દોડ કરવાને બદલે ગાંડા માણસની જેમ મરજી પડે તેમ આમતેમ, ચક્કરભમ્મર, આડોઅવળે, આગળપાછળ, અવળ સવળ મરજી પડે એમ મનમોજની જેમ ઘૂમશે. અને આપણું માટે એ વાત વસમી થઈ પડશે શેઠ !'
ચાવડે સંધાર કારણ વગર જૂઠું બેલે એવો માણસ નથી. એ કહેતે હતો કે તમે તે ભારે કાબેલ નાખુદા છે. તાલવ કળી
