________________
૧૮૪
જગતશાહે
હું તમારા મહેમાન ? બાન નહિ ?'
‘અમે આપને કહ્યું કે અમે તે વહેવારિયા છીએ. તે વહેવારને રસ્તે, વહાણુને મારગે, તગદીર અજમાવવા નીકળ્યા છીએ; એટલે વહાણિયા પણ ગણાઈ એ. રખતરખા તે વહેવારમાત્રનેા પાયેા છે. '
‘ પણ આમ મારી યા ખાવાનું તારે કાંઈ કારણ ? ’
• દયા ? હું જિનપ્રભુને દાસ. દયા બતાવવાના અવસર આવે ને જો હું એ અવસર ચૂક્ તા મારી જનેતા લાજે સીદી ! અને આ તે દયા પણુ કલ્યાં છે ? હું પણુ સંધારના હાથે કેદ પડ્યો હતા. દેવવશાત્ સંધારનું એક કામ મેં કર્યું તે એણે મને એક વહાણુ તે પાંચ ખારવા આપવાનું વચન આપ્યું. રિયે તે! હું આ પહેલવહેલા જાઉં છું. મારી સાત પેઢીના પૂર્વજો તમામ દરિયામાં મેટા થયા છે તે દરિયામાં સમાયા છે. ગઈ કાલ કેદ થવાને મારા વારેા હતા; આજે તમારા આવ્યા. દિરયા તે દેાથલા દેવ છે. દરિયાલાલ તેા રીઝેય ખરા ને રૂઠેય ખરા. ગઈ કાલે હું; આજે તમે; પરમ દિવસે વળી પાછે મારા વારાય કેમ ન આવે ? એટલે જેને જેટલા ઉપયાગી થવાય એટલા ઉપયાગી થતા જવું, એ રખતરખા તા સાગરખેડના મૂળમાં રહેલી છે. સીદી, તાય એમાં મારી મતલબ છે એની તેા ના નહિ કહું. '
શી મતલબ છે તારી ?'
‘મારી મતલબ, મારે। સ્વાર્થ તમને કહું એ પહેલાં તમને એક વાત કરીને કહી દઉં: તમે ખાન હતા નહિ તે છે નહિ. તમે તા અમારી વહાણવટ અને દરિયાલાલની રખતરખાના મહેમાન છે. તમારે જ્યારે કાઈ બદરે ઊતરવું હાય, કાઈ વહાણ બદલાવવું હાય ત્યારે તમારા રાહ રોકનારું આંહી... કાઈ જ નથી. αγ
.
• સમજ્યા. તે પછી મને માગી લેવામાં તારી મતલબ ? '
૮ મારી મતલબ એક જ : તમારી પાસેથી સેાંદાગરી શીખવાની.
