________________
૧૮૨
જગતશાહ
ગોળાનું પાણી પૂરું પીધું નથી લાગતું ! સંઘારની ભાઈબંધી તે કરી, એની પાસેથી વહાણ લઈને નીકળે પણ ખરો, પણ તારા ગુરુ હજી કાચે છે છોકરા ! તું હજી ના સમ –ચાવાડા સંઘારે મને તને કેમ સંપે છે તે !'
“એ હું સમજુ છું; કદાચ એ વાતની તમને ખબર નહિ હોય. હું એ વાત જાણું છું ને મારા આ ભાઈબંધાય એ જાણે છે. કેમ મહારાજ, કેમ ભગત, કેમ ખીમલી ! તમને બરાબર ખબર છે ને કે ચાવડા સંઘારે આપણને સીદી સાદીક સોદાગરને કેમ સોંપ્યો છે તે ?”
ત્રણે ભાઈબધાએ જોરથી હકારમાં માથાં ધુણાવ્યાં. પણ સીદીએ જાણે નકારમાં માથું હલાવ્યું. અર્ધ તિરસ્કાર ને અર્ધ નિરાશાથી. હસતાં હસતાં એણે કહ્યું :
નથી ખબર, નથી ખબર, તમને કોઈનેય ખબર નથી! શેતાન ગુરુના બેવકૂફ ચેલાઓ, તમને કશી જ ખબર નથી ! તમને એમ લાગે છે કે તમારા હાથમાં સોનાને ચર આવી ગયો છે. પણ ચાવડા અંધારે તમને એ વાત કહી નથી લાગતી, જે વાત અરબ, અજમ, મલબારી સંધારો તમામ પાકે પાકી જાણે છે. મારી પેઢી તમામને મારો હુકમ છે, મારી ઓરત ને મારા બેટાબેટી, મારા મુનીમ, ગુમાસ્તા, મુન્શી, મહેતા કે નાખુદા તમામને મારો હુકમ છે કે ચાહે આસ્માન ફાટી જાય, સલતનત પલટી જાય, સમંદર માઝા મૂકે, ચાહે સો હે જાય, પણ મારું એક કાચી કેડી જેટલુંય બાન કેઈએ પગાર કરવું જ નહિ!”
“એ તે આપના જેવા સાગરઘરા સોદાગરને છાજે એવે હુકમ છે. પણ મારે પિતાને એ વાત સમજવી જોઈએ એમ તમે શા માટે કહો છો ?'
“તને એટલા માટે કહું છું કે મારું કોઈ બાન તને ચૂકવશે નહિ. મારું બાન ફૂટી બદામ જેટલુંયે તને સાંપડવાનું નથી. કંગાલમાં
