________________
૮.
.
.....
...
.... સંધારને કદી
નાખુદા સંભાળ ! નાખુદા સંભાળ !' કૂવાથંભ ઉપરના પિંજરિયાએ સાદ દીધો.
કચ્છના અખાતની ભરતીથીયે વધારે ગહરી નિરાશામાં ડૂબેલા ચાવડા સંઘારના કાન આ સાદથી ચમકથા. શિકારી કૂતરાને જેમ સસલાની ગંધ, વાઘને જેમ બકરીની ગંધ, ચિત્તાને જેમ નીલગાયની ગંધ, તેમ સંઘારને આ સાદ મનમાં ભરેલી વિકરાળ ભૂખને જગાડનારો.
કંથકોટના બૂરા પરાજય ને એથીયે વધારે બૂરી એવી પીછેહઠની હૈયા દહતી નિરાશાને એક બાજુએ હઠાવી દઈને ચાવડો સંઘાર છલાંગ મારીને બેઠે થે.
“પિંજરિયા સમાલ !' એણે વળતે સાદ દીધા કૂવાથંભને એક બગલમાં દબાવીને અને એક પગ કૂવાથંભના મેર ઉપર ટેકવીને પિંજરિ લંબાઈને ઊંચે ઊંચે જતો હતો. એને એક હાથ પશ્ચિમ દિશામાં લાંબો થયો હતો. એ તરફ ચાવડા સંઘારે લાંબી લાંબી નજર કરી. પિંજરિયાને જે ઉપરથી દેખાતું હતું એ ચાવડા સંઘારને નીચેથી કળાતું ન હતું. એટલે એણે સાદ દીધો :
“પિંજરિયા, સમાલ ! પિંજરિયા, સમાલ !”
“સમાલ બેલી' પિંજરિયાએ કૂવાથંભ ઉપર બાંધેલા પિંજરમાંથી સાદ દીધેઃ “સમાલ બેલી ! પચ્છમલાલ! વહાણ વહાણ! '