________________
રાજા, વાજા ને...
‘ જી, બાવા ! ’
જખમારવા ? ના,
સધાર આંહીં શું કામ આવ્યા હતા, લૂંટવા. વાણિયા પાસે દામ ધણા છે એ લૂંટવા. એટલે કે આંહીં વાણિયા હાય, વાણિયાના દામ હોય ત્યાં સુધી, ભાયાતાના વેર ઉપરાંત, આડેાડિયા ને લૂંટારા ને સધારાને પણ ભેા તેા ખરા ને? '
૮ હાસ્તા બાવા ! આકડે મધ હૈાય તે બધાય વાધરી લેવા દોડે ! ’
૧૨૫
"
હું ખે। હું ત્યાં સુધી ખીજા વાધરીને થે।ડા પહેાંચવા દઈશ? તેા જા બાલજી, વાણિયામાત્રને પકડી પકડીને એનાં ધરબારમાં જે કાંઈ હાય એ ખાલસા કરે ને પછી એ તમામને આપણી ચેાવીસીમાંથી હાંકી કાઢે ! આપણે માથાભારે વસતી મુદ્દલ ના જોઈ એ ! આ હુકમનેા તરત અમલ કરા ! '
"
રજપૂતાને પોતાની વીરતા બતાવવાને અવસર ના મળે તે મળેલા વિજયમાંય એમને રસ ન રહે; ને પરાક્રમ બતાવવાને અવસર મળે તે પરાજયમાંયે એમને નહાનમ ન લાગે !
ત્યારે રજપૂતીને આવા યુગ હતા ને બાદલજી એ યુગના માનવી હતા. બાદલજી અને એના પસાયતા, વરતનિયા ને ભૂમિયા તમામને પણ આજ સુધી પરહદની વસતીની લૂંટ કરવાની વીરતા તાવવાના અવસર મળ્યો હતો. એટલે ગામની જ વસતીના એક ભાગને, ખુદ જામના જ હુકમ નીચે, લૂંટવાના આવે! અમૂલખ અવસર એ જવા દે એમ ના હતું. વાણિયાએ એમનાં નાક કાપ્યાં હતાં. તે એના બદલામાં એમનાં ગળાં કાપવાના હુકમ એમને ના મળ્યા, એને એમને અક્સાસ રહી ગયા !
બદલાયેલી રૂખની ખબર પણ ઘેર ઘેર ભૂમિયા ઊભા રહ્યા એના ઉપરથી જ પડી. સેાલ શેઠની હવેલી અને પેઢી ઉપર બાદલજી તે એના વરનિયા આવ્યા. એમણે રાજતે હુકમ સંભળાવ્યા ને પેઢીના મહુસેને પહેરેલે લૂગડે બહાર કઢવા. પછી પેઢીમાં, પેઢીની વખારમાં જે