________________
૧૪)
રિધમ નિર્વાણ ભજ ૭.
કરવાની અને આત્મહિતની દૃષ્ટિએ ખામી બતાવવાની તાકાત હોય, એવા આદમીને તો એવો અપનાવી લેવો જોઈએ, એવો નિર્ભય બનાવી દેવો જોઈએ અને એવો તો ઉત્સાહિત બનાવી દેવો જોઈએ, કે જેથી એ સૂતો સૂતો પણ આપણા હિતની જ ચિતા કર્યા કરે. સદ્ગરૂઓ તો છે જ, પણ સુખી માણસોએ પોતાના ભલાને માટે આવા વધુ નહિ તો એકાદ આદમીને તો જરૂર શોધી લેવો જોઈએ. એથી, પુણ્યોદયે પ્રાપ્ત સામગ્રીનો દુરૂપયોગ થતો અટકશે અને સદુપયોગ થશે. એવા આદમીની પસંદગી કરતાં વિચાર કરજો. તમારી સાહાબીથી અંજાઈ ન જાય કે તમે એને જે કાંઈ આપો એથી લોભાઈ ન જાય. એવો એ જોઈએ. તમારે એને વધુમાં વધુ આપવાનું, પણ વધુ લેવાને માટે એ તમારો ભાટ ન બની જાય એટલી એનામાં લાયકાત હોવી જ જોઈએ. પૈસાદારને મોઢે વખાણનારા તો આ જમાનામાં ડગલે ને પગલે મળી રહે છે, પણ ખોટ છે, ખામી બતાવનારની, અને તેમાં દોષ પૈસાદારોના ઘમંડનો પણ છે. ઘમંડ ન હોય, પ્રશંસાની તેવી ચાહના ન હોય, તે છતાં પણ ખામી બતાવનારને અપનાવવા તૈયાર થવું એ સહેલું નથી. ભરત મહારાજા ચક્રવર્તી હતા અને છતાં પણ એ માટે તૈયાર હતા, કારણકે, એ પોતાની ખામીને સમજતા હતા. એટલું જ નહિ, પણ તેને સુધારવાને ય ઈચ્છતા હતા.
પાપ વિના દુઃખ સંભવે જ નહિ. અહીં તો મહાસતી શ્રીમતી સીતાજી, પૂર્વના દુષ્કર્મથી દુષિત એવા પોતાના આત્માને નિદિ રહ્યાં છે. એ ધારે તો આ સંકટ માટે બીજાને દોષ દઈ શકે તેમ નથી ?
સભા : પોતે નિર્દોષ છે, એટલે બીજાઓને દોષ દઈ શકે તેમ તો છે જ.
પૂજ્યશ્રી : છતાં, એ બીજાઓની નિન્દા નથી કરતાં, પણ પોતાના આત્માની જ નિદા કરે છે કારણકે, એ જેમ નિર્દોષ છે. તેમ વિવેકી પણ છે. શ્રીમતી સીતાજી પોતાના આત્માની ખામી સમજી શકે છે. કલંક આવ્યું તે પોતાને શિરે જ કેમ આવ્યું ? શ્રી રામચન્દ્રજીની