________________
એવા પ્રસંગને પોતાના અને અનેકોના આત્મિક ઉત્કર્ષનું કારણ બનાવી દેવો જોઈએ.
સભા : હજુ તો મૃતદેહ મહેલમાં પડયો છે ને ?
પૂજ્યશ્રી : હા, પણ તેમા લવણ - અંકુશ શું કરે ? એ મૃતદેહનું મૃતકાર્ય તો મહિનાઓ બાદ થવાનું છે. કારણકે શ્રીરામચંદ્રજી ગાઢતર સ્નેહમાંથી જન્મેલી ઉન્મત્તતાના પ્રતાપે એ દેહને સજીવન માની, ખભે નાખી, અનેક સ્થળોએ ફરવાના છે. બીજી વાત એ પણ છે કે, લવણ અને અંકુશ વિના શ્રી લક્ષ્મણજીના મૃતદેહને લગતું કોઈપણ કાર્ય અટકી જવાનું નથી. આમ હોઈને, અકસ્માત્ મૃત્યુ આવી પડે તે પહેલાં જ શક્ય એટલી સંયમ સાધના કરવા તત્પર બની જવું, એમાં ખોટું શું છે?
લવણ – અંકુશે તો શ્રી અમૃતઘોષ નામના મુનિવરની પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરીને, એવી ઉત્કટ કોટિની આરાધના કરી કે જેના પ્રતાપે તે બન્ને ક્રમે કરીને મુક્તિને પામ્યા.
શ્રીરામચંદ્રજીની સ્નેહોત્મત્તતા આ બાજુ શ્રીલક્ષ્મણજી પ્રત્યેના ગાઢતર સ્નેહથી શ્રીરામચંદ્રજીની થયેલી દુર્દશાનું વર્ણન ત્રિષષ્ઠિમાં આવે છે.
ભાઈના ઉપર આવી પડેલી અગર ભાઈ સંબંધી ઉપસ્થિત થયેલી વિપત્તિથી તથા લવણ અને અંકુશ એ બે પુત્રોના વિયોગથી, શ્રીરામચંદ્રજી વારંવાર મૂચ્છ પામવા લાગ્યા. વારંવાર મૂચ્છ પામતા તે મોહથી એમ બોલ્યા કે, “હે બાન્ધવ ! શું મેં આજ તારું કાંઈપણ ક્વચિત્ અપમાન કર્યું છે ? તેં આજ અકસ્માત્ આવું મૌન શાથી ધારણ કર્યું છે? હે ભાઈ ! તુ આવો મૌનધારી બની ગયો, એથી મારા બે પુત્રો પણ મને ત્યજીને ચાલ્યા ગયા. ખરેખર, સો છિદ્રોમાંથી માણસોમાં સેંકડો ભૂતો પેસી જાય છે !”
.શ્રી લક્ષમણજીનું મૃત્યુ ૨૮મજો ઉન્માદ અને પ્રતિબોધ...૧૧
२४७
