________________
વિલંબ કરવો નહિ. દાન કરવાની ભાવના હોય, પણ ‘થાય છે ‘થાય છે એમ કરતાં કરતાં એક દિ અચાનક પુરા થઈ જવાય અને દાન કરવાનું રહી જાય, એમ બને ને ? મરનાર કહીને મર્યો હોય કે, આ લક્ષ્મી અમુક કામમાં વાપરવી, પણ પાછળનાઓ એ મુજબ વાપરે જ એવો નિયમ ખરો ? સગા-વહાલાં એ લક્ષ્મી સારાં કાર્યોમાં વાપરે નહિ અગર મરનારને જે સારાં સ્થાનોએ ખર્ચવી હોય તે સ્થાનોમાં તે લક્ષ્મી ખર્ચાય નહિ, એમ પણ બને ને ? એને બદલે જીવતાં જીવતાં પોતાની રૂચિ મુજબનાં સારાં સ્થાનોએ લક્ષ્મીનો વ્યય કરી લીધો હોય તો પાછળ કોણ કેમ કરશે તેની ચિંતા ય ન રહે અને પોતાને અનુમોદનાદિ કરવાનો પણ વિશેષ પ્રસંગ પ્રાપ્ત થાય. એ જ રીતે કેટલાક ‘વ્રત-નિયમાદિ ઘરડા થઈશું ત્યારે કરીશું.” એમ બોલે છે, પણ ઘરડા ન થાય તો ? વ્રત નિયમાદિ શરૂ કરતાં પહેલાં આવતા ભવના આયુષ્યનો બંધ પડી ગયો તો ? ધર્મના આચરણ માટે તો એક નીતિશાસ્ત્રકારે પણ કહયું છે કે, મૃત્યુ આપણી ચોટલી પકડીને બેઠું છે એમ માનીને ધર્મનું આચરવો.' મૃત્યુ ચોટલી પકડીને બેઠું છે એનો અર્થ શો ? એજ કે આજે અને તે પણ હમણાં જ મૃત્યુ થવાનું છે એમ માનવું એટલે મૃત્યુ મોં ફાડીને બેઠું છે. એમ માનીને ધર્મનું આચરણ કરવામાં અપ્રમત્ત બનવું. આપણને લાગે છે કે, મૃત્યુ આપણી ચોટલી પકડીને બેઠું છે? પૈસા કમાવા આદિમાં જાગૃત દશા છે, પણ ધર્મમાં એ દશા નથી ને ? પરભવનો સાથીદાર અને મદદગાર પૈસા કે ધર્મ ? પૈસો પરભવમાં સાથે નથી તો એ તો પ્રત્યક્ષ વાત છે, પણ ધર્મ પરભવનો સાથીદાર અને મદદગાર હોવાનો વિશ્વાસ છે ખરો ? ‘પૈસો તો આજ નહિ કે કાલે કમાઈશું, પણ ધર્મ તો કરી જ લેવો કારણકે મૃત્યુ ચોટલી પકડીને બેઠું છે. આવો વિચાર કેટલાને અને ધર્મ તો બે વર્ષ મોડો ય થશે, પણ પૈસા કમાવાની આવી તક ફરી-ફરી નહિ મળે' આવો વિચાર કેટલાને ? માણસ પૈસા કમાવા માટે જેટલો આતુર બન્યો રહે છે તેટલો જ ધર્મના આચરણ માટે આતુર બની જાય, તો એને ધર્મની આરાધનાને ખોરંભે નાખવાનું મન થાય જ નહિ. એને તો ૨૩પ,
સાધ્વી સતાજીનું દર્શન, વન્દન અને ચિન્તા.૧૦