________________
વિવેકશીલ આત્માઓની દશા એથી ઉલટી જ હોય છે. વિવેકશીલ આત્માઓ તેવા પ્રસંગે પોતાના અશુભકર્માદિનો વિચાર કરીને કોઈના પણ પ્રત્યે દુર્ભાવવાળા બનતા નથી. પોતાના આત્માની સુવિશુદ્ધ દશાને પ્રાપ્ત કરવાનો વિચાર કરે છે. આ બધી વાતો તમારા અનુભવ બહારની છે એમ નથી એથી તમને તો શ્રી લક્ષ્મણજીના શ્રીધર અઢીસો પુત્રોના વર્તાવથી લેશ પણ આશ્ચર્ય થવું જોઈએ નહિ.
શ્રીધર આદિને યુદ્ધ કરવાને તૈયાર થયેલા સાંભળીને, લવણ અને અંકુશ કહે છે કે એમની સાથે યુદ્ધ કરે કોણ ? કારણકે, ભાઈઓ તો અવધ્ય જ હોય છે. જેમાં તેમના અને અમારા તાતમાં મોટા-નાના એવો કોઈપણ પ્રકારનો ભેદ નથી, તેમ તેમના પુત્રો એવા અમો અને તેમાં પણ એ ભેદ ન હો’
વિચારો કરો કે, કેટલા સરસ જવાબ છે ? આ જવાબનું પરિણામ પણ ઘણું જ સુંદર આવ્યું છે. આવો જવાબ દેવાને બદલે જો લવણ અને અંકુશે એમ કહ્યું હોત કે “અમેય તૈયાર છીએ એ બધાને ખબર પડી જશે કે આ લવણ અને અંકુશ સાથે યુદ્ધમાં ઉતરવું એ બચ્ચાના ખેલ નથી. તો જે સુંદર પરિણામ આવ્યું તે આવવા પામત નહિ અને કુટુંબીક્નોનો કદાચ સંહાર પણ થઈ જાત. આમાંથી પણ તમારે બોધ લેવા જેવો છે ને ? તમારો ભાઈ તમારી વિરુદ્ધમાં કાંઈક બોલ્યો છે, એમ સાંભળો તો તમે શું બોલો ? અને શું કરો ? એ વિચારી લેવા જેવું છે. લવણ-અંકુશે જેવું ડહાપણ વાપર્યું, તેવું ડહાપણ વાપરતાં તમને આવડી જાય તો બે ભાઈઓની વચ્ચે ઝઘડા કરાવનારાઓને નિરાશ જ થવું પડે. જ્યાં સુધી ડહાપણ નહિ આવે, ત્યાં સુધી તમારા ઘરમાં હોળી સળગાવીને સ્વાર્થ સાધવાની વૃત્તિ ધરાવનારાઓ ફાવવાના, એ નક્કી વાત છે.
અહીં તો લવણ-અંકુશ જે કાંઈ બોલ્યા, તેની શ્રીધર આદિને ખબર પડતાં, શ્રીધર આદિ વિસ્મય પામ્યા અને પોતે જે ખરાબ કર્મના
સબ સીતાજીનું દર્શન, વજન અને ચિત્ત....૧૦
૨૩૧
