________________
પદ્મરુચિના જેવી સ્થિતિમાં મુકાયા હો તો શું કરો ? વૃષભધ્વજના જેવી સ્થિતિમાં આપણે મુકાયા હોઈએ,તો આપણને ઉપકારીનો ઉપકાર યાદ આવે ? ઉપકારીના દર્શનનું મન થાય ? ઉપકારીને ઓળખતા ન હોઈએ તો બનતા પ્રયત્ને ઉપકારીને શોધી કાઢવાની ભાવના થાય, એવી ભાવના થાય તો ય એનો અમલ થાય, અને જ્યારે ઉપકારી મળી જાય તે વખતે, નમસ્કાર કરીને વૃષભજે જે કહ્યું તેવું કહેવાને તથા તે મુજબ વર્તવાને આપણે તૈયાર થઈએ ખરા? એ જ રીતે પદ્મરુચિના જેવી સ્થિતિમાં આપણે મુકાયા હોઈએ, પદ્મરુચિ જેટલા શ્રીમંત હોઈએ, તો રસ્તે ચાલતાં જ્નાવરને મરવા પડેલું જોઈને, વાહનનો ત્યાગ કરી તેની પાસે જઈ તેના કાનમાં શ્રી નવકાર મહામંત્ર સંભળાવવાનું આપણને મન થાય ? જેના ઉપર આપણે ઉપકાર કર્યો હોય, તે પોતાનું રાજ્ય આપવાને તત્પર બની જાય તો આપણને લેવાનું મન થઈ જાય કે નહિ ? તેમજ રાજાની સાથે વસતાં આપણને ભોગસુખો ભોગવવાનું મન થાય કે આપણે જાતે શ્રાવકધર્મના પાલનમાં સ્થિર રહીને સામાને શ્રાવકધર્મના પાલનમાં ઉદ્યમશીલ બનાવીએ ? આવી આવી રીતે આપણે આપણી દશાનો વિચાર કરવો જોઈએ. આ શ્રવણ શા માટે છે ? દોષ કાઢવા માટે અને ગુણ પ્રગટાવવા માટે ને ? અવસરે અવસરે આપણે આપણી દશાનું વિવેકપૂર્વક નિરીક્ષણ ન કરીએ તો, આપણા દોષ જાય શી રીતે અને આપણામાં ગુણો પ્રગટે શી રીતે ? આપણે આપણી દશાનો તો હરવખત વિચાર કરવો જ જોઈએ.
.....ધર્મદેશનાં અને પૂર્વભવોની વાતો..૮
પદ્મરુચિ અને વૃષભધ્વજ રામઅને સુગ્રીવ
હવે આગળ શું બન્યું, તેનું વર્ણન કરતાં કેવળજ્ઞાની શ્રી જ્યભૂષણ મહર્ષિ ફરમાવે છે કે, પદ્મરુચિ અને વૃષભધ્વજ એ બન્નેય પુણ્યાત્માઓ લાંબા કાળ સુધી શ્રાવકપણાને સારી રીતે પાળીને મરણ પામ્યા અને મરણ પામેલા તે બન્ને ઇશાન ક્લ્પમાં પરમકિ દેવો તરીકે ઉત્પન્ન થયા. ઈશાન ક્લ્પમાં પરમદુિકદેવ તરીકેની સંપાઓ ભોગવ્યા બાદ, પદ્મરુચિનો જીવ ત્યાંથી ચ્યવીને નંદાવર્ત નામના ૧૯૮૧