________________
| ૧૯૮૦
*6 200 àP3 00
પ્રત્યે સદ્ભાવ જાગવો મુશ્કેલ, ઉપકારી પ્રત્યે સદ્ભાવ જાગ્યા પછી પણ ઉપકારીના દર્શનાદિની ઇચ્છા થવી મુશ્કેલ, ઉપકારીના દર્શનાદિની ઇચ્છા થયા પછી પણ ઉપકારીને શોધી કાઢવાનો પ્રયત્ન થવો એ મુશ્કેલ અને એ પ્રયત્ન થાય તથા ઉપકારીનો ભેટો પણ થાય, તો ય એ ઉપકારીનો નિખાલસપણે ઉપકાર માની એના ઉપકારથી મળેલું ફ્ળ એને સમર્પી દેવાને તૈયાર થવું એ મુશ્કેલ. કૃતઘ્ન મનોવૃત્તિ જાય નહિ અને કૃતજ્ઞ મનોવૃત્તિ પ્રગટે નહિ, ત્યાં સુધી મહાઉપકારીના પણ ઉપકારને સમજી શકાય અને એ ઉપકારના બદલા રૂપે કાંઈક ને કાંઈક, પોતાની શક્યતા મુજબ કરી છૂટવાની ભાવના જાગે એ શક્ય
નથી. અહીં તો, ઉપકારીના ચરણે સર્વસ્વનું સમર્પણ કરી દેવાને વૃષભધ્વજ તૈયાર થયો અને પદ્મરુચિ પણ તેના આગહને સર્વ પ્રકારે ઠેલી શક્યો નહિ.
સભા રાજ્ય લઈ લીધું ?
પૂજ્યશ્રી : પદ્મરુચિ શ્રાવક કાંઈ રાજ્યનો લોભી નહિ હતો કે પોતે કરેલી કૃપાનો આવો બદલો મેળવવાની ભાવનાવાળો પણ નહિ હતો. આ તો વૃષભધ્વજનો અતિશય આગ્રહ હતો, એટલે પદ્મરુચિ તેની સાથે રહેવા લાગ્યો. વૃષભધ્વજ એવી રીતે વર્તવા લાગ્યો કે, એ બન્ને વચ્ચે કોઈપણ પ્રકારની ભિન્નતા ન હોય. આ રીતે પરમશ્રાવક પદ્મરુચિની સાથે એકમેકપણે રહેતો તે વૃષભધ્વજ, શ્રાવકનાં વ્રતોનું પાલન કરતાં કરતાં જીવન વ્યતીત કરવા લાગ્યો. શ્રાવકની સાથે વસનાર કેવો બને ? પેલો શ્રાવક બને કે શ્રાવકપણાને તજે ? શ્રાવકે તો એવી રીતે વર્તવાને પ્રયત્નશીલ બનવું જોઈએ, કે જેથી જે કોઈ લાયક આત્મા એના પરિચયમાં આવે, તે ધર્મસન્મુખ અને ધર્મનો આરાધક બન્યા વિના રહે નહિ. શ્રાવકના આચાર-વિચાર એવા હોય કે, એના સમાગમમાં આવતાં યોગ્ય તિર્યંચો પણ માર્ગને પામી જાય. આપણે એ સ્થિતિમાં મુકાઈએ તો શું કરીએ ?
આમા તમારે તમારી જાતનો પણ વિચાર કરવા જેવો છે. તમે વૃષભના જેવી સ્થિતિમાં મુકાયા હો તો શું કરો ? અને
