________________
૧૫૦
શમ નિર્વાણ ભાગ છે..
'सीतां यथा दोष भीतोऽत्याक्षीस्त्वं न्यायनैष्ठिकः । અવક્ષીતા સ્વાર્થનિષ્ઠા, તથા સા સર્વમન્યનત્ ‘‘પ્રત્યામિહ વ: સીતા, સ્વયમુત્લાય કુંતલાન્ आददे विधिवद् दीक्षां, जयभूषणसंनिधौ ॥६॥ " इदानीमेव तस्यर्षे-रुदपद्यत केवलम् तज्झानमहिमावश्य-कृत्यमस्ति तवापि हि “તમાસ્તે સ્વામિની સીતા, સ્વામિજ્ઞાત્તમહાવ્રતા । दर्शयन्ती मुक्तिमार्ग, सतीमार्गमिवानघा ૫૫૮''
ܐ
ܐ ܐ ܘ ܐ ܐ
એક તરફ શ્રીમતી સીતાજી પ્રવ્રજ્યા ગ્રહણ કરવાની અભિલાષાથી રવાના થઈ ગયાં અને બીજી તરફ લક્ષ્મણજી આદિએ શ્રીરામચંદ્રજીને ચન્દનજળથી સિંચ્યા. ચંદનજળના સિંચનથી શ્રીરામચંદ્રજીને સંજ્ઞાની પ્રાપ્તિ થઈ. સંજ્ઞા પામેલા શ્રીરામચંદ્રજીએ બધે નજર દોડાવી જોઈ, પણ ક્યાંય શ્રીમતી સીતાજીનું દર્શન થયું નહિ. આથી શ્રીરામચંદ્રજી પૂછે છે કે, ‘એ મનસ્વિની શ્રીમતી સીતાદેવી ક્યાં છે ?' શ્રીરામચંદ્રજીને એ પ્રશ્નનો જવાબ મળતો નથી. સંખ્યાબંધ માનવો અને સંખ્યાબંધ વિદ્યાધરો શ્રીરામચંદ્રજીની તહેનાતમાં હાજર છે, પણ એમાંનો એક પણ માનવ કે એકપણ વિદ્યાધર શ્રીરામચંદ્રજીને તેમના પ્રશ્નનો ઉત્તર આપતા નથી. આથી શ્રીરામચંદ્રજીએકદમ રોષાયમાન બની જાય છે.
શ્રીરામચંદ્રજી સંજ્ઞા પામ્યા છે, પણ મોહના ઘેનથી મુક્ત બન્યા નથી. આ દશામાં તેમને આવા વખતે કારમો પણ આવેશ આવી જાય, એ કોઈ અશક્ય બીના નથી. એક તો શ્રીમતી સીતાજીને પોતે ક્ષમા આપવાનું કહીને રાજમંદિરે આવવાનું કહ્યું ત્યારે શ્રીમતી સીતાજીએ દીક્ષા લેવાની વાત કરીને પોતાના માથાના કેશોનો પોતાના હાથે જ લોચ કરીને તે કેશો શ્રીરામચંદ્રજીને અર્પણ કર્યા. તેમજ શ્રીરામચંદ્રજી મૂર્છાધીન બન્યા તે છતાં સેવામાં બેસવાને બદલે ચાલ્યાં ગયાં અને હવે પોતે પૂછે છે કે, ‘તે મતસ્વિની શ્રીમતી સીતાદેવી ક્યાં છે ?' તો