________________
૧ર૮)
રામ દવણ ભગ. ૭...
| ‘તમે લોકો રૂબરૂમાં જુદું બોલો છો અને વળી પાછા આધા થઈને જુદું બોલો છો ! શ્રીમતી સીતાની હાજરીમાં તમે શ્રીમતી સીતાને સતી કહો છો અને પાછળ તમે ને તમે જ તેને અસતી કહેતા હતા. તમારો એવો સ્વભાવ છે. નહિતર એ કહો કે, શ્રીમતી સીતા પહેલાં અસતી શાથી હતી અને અત્યારે સતી શાથી છે ? એ જ રીતે અત્યારે તો તમે શ્રીમતી સીતા મહાસતી છે એમ બોલો છો, પણ ફરીવાર દોષને ગ્રહણ કરતાં તમને અટકાવે એવું કોઈ બંધન નથી. આથી સર્વને સારી રીતે પ્રતીતિ થઈ જાય, એ માટે શ્રીમતી સીતા બળતાં અગ્નિમાં પ્રવેશ કરો !”
વિચારવાની જરૂર શ્રીરામચંદ્રજીએ લોકસ્વભાવની જે વાતો કરી, તે બરાબર છે ને? લોકને કશી જ મર્યાદા નથી, એ સાચું કે ખોટું ? લોક જે કાંઈ બોલે તે સાચું જ બોલે, એવો નિયમ ખરો ?
સભા: એવું કાંઈ નહીં. પૂજયશ્રી : એવો નિયમ ખરો ? સભા : નાજી
પૂજ્યશ્રી: લોક જે કાંઈ બોલે તે સદ્અસહ્ના વિવેકપૂર્વક જ બોલે, એવો ય નિયમ ખરો ?
લોક જેટલું બોલે તે સઘળું જ કોઈના પણ હિતની જ ભાવનાથી બોલે, પરંતુ કોઈનાય ભૂંડાની ભાવનાથી તો કશું જ બોલે નહિ, એમે ય કહી શકશો?
સભા: એમે ય કહેવાય નહિ.
પૂજ્યશ્રી જ્યારે લોક જે કાંઈ બોલે તે સાચું જ બોલે એવો નિયમ નથી, લોક જે કાંઈ બોલે તે સદ્ અસહ્ના વિવેકપૂર્વક જ બોલે એવો ય નિયમ નથી અને લોક જે કાંઈ બોલે તે કોઈના ય ભૂંડાની નહિ પણ ભલાની ભાવનાથી જ બોલે એવો ય નિયમ નથી. તો પછી
