________________
૧૧
રામ વિણ ભ૮..
વિનય અને આલિંગન શ્રીરામચંદ્રજીએ પોતાના ખોળામાં બેસાડીને લવણ-અંકુશને મસ્તકે ચૂમ્યા પછીથી, શ્રીલક્ષ્મણજીએ પણ શ્રીરામચંદ્રજીના ખોળામાંથી તે બન્નેને પોતાના ખોળામાં ખેંચી લીધા અને અશુપૂર્ણ નેત્રોથી તેમને મસ્તકે ચુંબક કરતાં પોતાના બન્ને બાહુઓ પ્રસારીને શ્રીલક્ષ્મણજી તેમને આલિંગવા લાગ્યા. આ પછી શ્રી લક્ષ્મણજીના ખોળામાંથી ઉઠીને, વિનીત એવા લવણ અને અંકુશ, પોતાના કાકા શત્રુદનના ચરણકમળોમાં આળોટતા થકા તેમને નમસ્કાર કરવા લાગ્યા, એટલે શત્રુઘ્ન પણ પોતાના બાહુઓને દૂરથી પ્રસારીને તે બન્નેને આલિંગન કર્યું. આ બધું જોઈને, બન્નેય સેનાઓમાંનાં રાજાઓ પણ, જાણે વિવાહના ઉત્સવમાં એકત્રિત મળ્યા હોય તેમ, હર્ષનો અનુભવ કરવા લાગ્યા.
શ્રીમતી સીતાજી પાછા પુંડરીકપુરમાં આવી રીતે અહીં જ્યારે સૌ કોઈ આનંદમગ્ન બની ગયા છે, તે દરમ્યાન શ્રીમતી સીતાજી વિમાનમાં બેસીને પુંડરીકપુરમાં ચાલ્યા જાય છે. તેમણે પોતાના પુત્રોનું પરાક્રમ પણ જોઈ લીધું અને પિતા-પુત્રોનો આનંદપૂર્ણ મેળાપ પણ જોઈ લીધો. આથી તેમને હર્ષ થયો, પણ હવે અહીં વધારે રોકાવું એ વ્યાજબી નથી' એમ લાગવાથી તે પુંડરીકપુર ચાલ્યાં ગયાં.
શ્રી વજજંઘની ઓળખાણ જે સમયે પોતાના જેવા જ પુત્રોના લાભથી શ્રીરામચંદ્રજી અને શ્રી લક્ષ્મણજી હર્ષનો અનુભવ કરી રહ્યા છે અને પોતાના સ્વામીને હર્ષ થવાથી ભૂચરસેના વિદ્યાધરો હર્ષનો અનુભવ કરી રહી છે, તે સમયે શ્રીમતી સીતાજીનો ભાઈ ભામંડલ વર્જઘ રાજાની ઓળખાણ કરાવે છે. એ વખતે વજંઘ રાજા પણ, પોતે જાણે ચિરકાળનો સેવક હોય તેમ, વિનયયુક્તપણે શ્રીરામચંદ્રજી અને શ્રીલક્ષ્મણજીને નમસ્કાર કરે