________________
Ricercareer cercareerdereeris
-સતાને કલંક ભાગ-
૩૬ લાગે તે પછી કૂવો કે તલાવ ખોદવાનો પ્રયત્ન કરવો એ જેમ નિરર્થક
છે. તેમ સાપ કરડ્યા પછી તેના મંત્રનો જાપ કરી તે મંત્ર સિદ્ધ કરવાનો પ્રયત્ન કરવો એ પણ નિરર્થક છે. એવા વખતે તો કૂવાતળાવ ખોદવાનો પ્રયત્ન નહિ કરતાં તેમજ મંત્ર સિદ્ધ કરવા માટે મંત્રજાપ કરવા નહિ બેસતા, અવસરોચિત રક્ષણ કરી લેવું જ બુદ્ધિમત્તા છે. આથી જ રાજા મધુ વિચારે છે કે, હું મરવા પડ્યો છું જીવિતનો સંદેહ સ્પષ્ટ દેખાય છે : અત્યારે કાંઈ વિશેષ ધર્મ કરવાનો સમય નથી. એટલે જેટલામાં હું પ્રાણોથી મૂકાંઉ નહી, તેટલા કાળમાં મન:શુદ્ધિ કરીને હું શ્રી જિનેશ્વરદેવના વચનનું સ્મરણ કરું આ જગતમાં પુરુષે આત્મહિત અવશ્યમેવ કરવું જોઈએ, એ કારણથી મારું મરણ નજદિક આવ્યું છતે, હું અત્યારે શ્રી અરિહંત ભગવાનનું સ્મરણ કરું છું ! શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓને મારા નમસ્કાર હો ! શ્રી સિદ્ધિપદને પામેલા શ્રી સિદ્ધ ભગવાનોને મારા નમસ્કાર હો ! તેમજ શ્રી આચાર્ય ભગવાનોને, શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવાનોને અને સર્વ સાધુ ભગવાનોને મારો સદા નમસ્કાર હો !'
શ્રી નવપદ ભગવંત મંગલરૂપ છે આ પ્રકારે પાંચેય પરમેષ્ઠીઓને નમસ્કાર કરીને, રાજા મધુ પરલોક – પ્રયાણનું મંગલ કરે છે. એ વિચારે છે કે, આ જગતમાં ચાર વસ્તુઓ મંગલભૂત છે અને તે ચાર જ મને હંમેશને માટે મંગલરૂપ છે. એક શ્રી અરિહન્ત ભગવાન, બીજા શ્રી સિદ્ધ ભગવાન અને ત્રીજા શ્રી સાધુ ભગવાન કે જેમાં શ્રી આચાર્ય તથા શ્રી ઉપાધ્યાય આદિનો સમાવેશ થઈ જાય છે. શ્રી કેવળજ્ઞાની ભગવાને ફરમાવેલો ધર્મ ચોથા મંગલરૂપ છે, પહેલા પાંચ પરમેષ્ઠીઓને નમસ્કાર કર્યો અને તે પછી શ્રી નવપદનો મંગલ તરીકેનો સ્વીકાર કર્યો, શ્રી સાધુ ભગવાનના નમસ્કારમાં જેમ શ્રી આચાર્ય, શ્રી ઉપાધ્યાય અને શ્રી મુનિનો સમાવેશ થઈ જાય છે. તેમ ધર્મમાં સમ્યગદર્શન, સમ્યગ્રજ્ઞાન, સમ્યફચારિત્ર અને સમ્યક્તપનો સમાવેશ થઈ જાય છે. આત્મહિતને માટે નમસ્કાર કરવા લાયક વિશિષ્ટ ગુણવાન વ્યક્તિઓ તરીકે, પરમેષ્ઠીઓ તરીકે, શ્રી અરિહન્તાદિ પાંચ છે. અને જગતમાં વાસ્તવિક