________________
७३०
श्रीमहावीरचरित्रम् खंद-मुगुंद-रुद्दपमुहा देवया । कया तेसिं पूया। एवं च अण्णण्णसुरमंदिरावलोयणेण जाए वेयालसमए विज्जासिद्धेण भणिओ गोभद्दो-'भद्द! संपयमणुसरेमो सुरसरिपरिसरं, करेमो तत्थ पहाणेण पूयपावं अत्ताणं ।' गोभद्देण भणियं-'एह जामो।' गया दोवि गंगातीरे।। ___एत्यंतरे अविभावियआवयावडणेण, अविचिंतियवत्थुपरमत्येणं विज्जासिद्धेण अइरभसवसेण ओत्तारिऊण तं दिव्वरक्खावलयं समप्पियं गोभद्दस्स, भणिओ य सम्मं रक्खेज्जासि जाव अहं इह भागीरहीवारिमज्झे मुहुत्तमेत्तं पाणायाम करेमि। एवंति पडिवज्जिय गहिय रक्खावलयं ठिओ गोभद्दो, इयरोऽवि पविठ्ठो वारिमज्झे । अह मुहुत्तमेत्ते गए गोभद्दो विज्जासिद्धमपेच्छमाणो संभंतनयणो इओ तओ सयलं अवलोइउं पयत्तो। जाव तहेव सव्वओ पलोयमाणस्स पच्छिमदिसिमवलंबियं भाणुबिंबं, विप्फुरिया बालप्पवालपाडला किरणा, वाउलीहूयाइं रहंगमिहुणाइं, तओ गोभद्देण निवेइया गंगातारगाण वत्ता, जहाअन्याऽन्यसुरमन्दिराऽवलोकनेन जाते विकालसमये विद्यासिद्धेन भणितः गोभद्रः ‘भद्र! साम्प्रतम् अनुसरावः सुरसरित्परिसरम्, कुर्वः तत्र स्नानेन पूतपापम् आत्मानम्।' गोभद्रेण भणितं 'आगच्छ, यावः ।' गतौ द्वौ अपि गङ्गातीरम्।
अत्रान्तरे अविभाविताऽऽपदाऽऽपतनेन, अविचिन्तितवस्तुपरमार्थेन विद्यासिद्धेन अतिरभसवशेन उत्तार्य तद् दिव्यरक्षावलयं समर्पितं गोभद्रस्य, भणितश्च, 'सम्यग् रक्षय यावदहम् इह भागीरथीवारिमध्ये मुहूर्तमात्रं प्राणाऽऽयामं करोमि।' 'एवम्' इति प्रतिपद्य गृहीत्वा रक्षावलयं स्थितः गोभद्रः, इतरः अपि पापिष्ठः वारिमध्ये । अथ मुहूर्त्तमात्रे गते गोभद्रः विद्यासिद्धम् अप्रेक्षमाणः सम्भ्रान्तनयनः इतस्ततः सकलम् अवलोकयितुं प्रवृत्तवान् यावत् तथैव सर्वतः प्रलोकमानस्य पश्चिमदिग् अवलम्बितं भानुबिम्बम्, विस्फुरिता बालप्रवालपाटलाः किरणाः, व्याकुलीभूतानि रथाङ्गमिथुनानि । ततः गोभद्रेण निवेदिता गङ्गातारकाणां અન્ય દેવમંદિરમાં દર્શન કરતાં લગભગ સંધ્યા સમય થઇ જવાથી વિદ્યાસિદ્ધ ગોભદ્રને કહ્યું કે-“હે ભદ્ર! હવે આપણે ગંગાનદી પ્રત્યે જઇએ અને ત્યાં સ્નાન કરી આત્માને પાપરહિત પાવન બનાવીએ” ગોભદ્રે જણાવ્યું-“ચાલો, જઇએ” પછી બંને ગંગા તીરે ગયા.
એવામાં આપદા-પતનને ન જાણતાં અને વસ્તુના પરમાર્થને વિચાર્યા વિના બહુ જ ઉતાવળથી વિદ્યાસિદ્ધ તે દિવ્ય રક્ષાવલય ઉતારીને ગોભદ્રને આપ્યું, અને કહ્યું કે હું એક મુહૂર્તમાત્ર આ ભાગીરથીના જળપ્રવાહમાં પ્રાણાયામ કરું તેટલો વખત એની બરાબર સંભાળ રાખજે.” એટલે “ભલે, તેમ કરીશ' એમ તે વચન સ્વીકારી, રક્ષાવલય લઇને તે બેસી રહ્યો. ત્યાં વિદ્યાસિદ્ધ જળપ્રવેશ કર્યો અને એક મુહૂર્તમાત્ર થતાં, તે વિદ્યાસિદ્ધને ન જોવાથી ગોભદ્ર ભારે આકુળ થઇને આમતેમ બધે જોવા લાગ્યો, અને ત્યાં સર્વત્ર શોધ કરતાં લગભગ સૂર્યાસ્ત થવા વખત થયો. એટલે કોમળ પ્રવાલ સમાન રક્ત કિરણો પ્રસરવા લાગ્યા, ચક્રવાક-યુગલો વ્યાકુળ થવા લાગ્યા ત્યારે ગોભદ્ર ગંગામાં તરનારાઓને તે વાત જણાવી- હે ભદ્રો; અત્યંત રૂપશાળી પ્રવર પુરુષ અહીં ગંગાના જળમાં