________________
३३८
श्रीमहावीरचरित्रम्
खणंतरं च चिंतिय जुत्ताजुत्तं भणियं मंतिवग्गेणं- 'देव ! सुट्टु सट्ठाणे समुज्जमो । अम्हे पुरावि देवस्स एयमट्टं विन्नविउकामा आसि, संपयं पुण सयमेव देवेण सिट्टे लट्ठे जायं । किं तु देवो अम्हे उवायं पुच्छइ, तत्थ य किं साहेमो ?,
अइदिव्वनाणनयणोवलब्भरुवंमि एत्थ वत्युंमि । कमुवायविहिं भणिमो? किं वा पच्चुत्तरं देमो ? ।।१।।
आगारिंगिय-गइ-भणिइगोयरं मिणइ मारिसो अत्थं । एवंविहे य कज्जे अम्हं को बुद्धिवावारो ? ||२||
एयं पुण जाणेमो नियनियकम्माणुरूवठाणेसु । जीवा उवायविरहेवि होंति पुत्ताइभावेणं' ।।३।।
पुराऽपि देवस्य एतदर्थं विज्ञप्तुकामाः आसन् । साम्प्रतं पुनः स्वयमेव देवेन शिष्टे लष्टं जातम् । किन्तु देवः अस्मान् उपायं पृच्छति, तत्र च किं कथयामः?
अतिदिव्यज्ञाननयनोपलब्ध (स्व) रूपे अत्र वस्तुनि । कमुपायविधिं भणामः ? किं वा प्रत्युत्तरं दद्द्मः ? || १ ||
आकारेङ्गित-गति-भणितिगोचरं मिमीमहे अस्मादृशः अर्थम् । एवंविधे च कार्ये अस्माकं कः बुद्धिव्यापारः ? ।।२।।
एतत्पुनः जानीमः निजनिजकर्मानुरूपस्थानेषु । जीवाः उपायविरहेऽपि भवन्ति पुत्रादिभावेन' ||३||
પુત્ર-લાભરૂપ ચિંતા-સાગરનો હું કેમ પાર પામીશ? ત્યારે ક્ષણભર યોગ્યાયોગ્યનો વિચાર કરીને મંત્રીઓ બોલ્યા‘હે દેવ! તમારો પ્રયત્ન ઠીક સુસ્થાને છે. અમે પ્રથમથી જ એ બાબત આપને જણાવવાના હતા; પરંતુ તમે પોતે જ અત્યારે જણાવ્યું તે સારું થયું; છતાં આપ અમને ઉપાય પૂછો છો, તે બાબતમાં અમે શું કહીએ?
અત્યંત દિવ્ય જ્ઞાન-લોચનના વિષય એવી એ બાબતમાં અમે શું ઉપાય બતાવીએ અને જવાબ પણ શું साथीखे ? (१)
આકાર, હાવભાવ, ગતિ, વચન વગેરે વિષયક બાબતનું અનુમાન તો અમારા જેવા પણ કરી શકે, પરંતુ આવા કાર્યમાં અમારી બુદ્ધિ ચાલી શકે નહિ; (૨)
છતાં એટલું તો અમે જાણીએ છીએ કે પોતપોતાના કર્મને અનુકૂળ સ્થાનમાં ઉપાયરહિત છતાં જીવો पुत्राहिने पाभी शडे छे. (3)